درگاه:فناوری هسته‌ای

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

صفحه اصلی   رده‌ها و موضوعات   درگاه‌ها و پروژه‌ها

درگاه فناوری هسته‌ای

This symbol of radioactivity is internationally recognized.
This symbol of radioactivity is internationally recognized.

فن‌آوری هسته‌ای فن‌آوری است که بر اساس واکنش‌های هسته‌ای به وجود آمده است. مبداء پیدایش این فن آوری ایالات متحده امریکا است که گسترهٔ بزرگی از حسگر دود تا راکتورهای هسته‌ای، و سلاح هسته‌ای که بعضی از کشورها از آن استفاده می کنند.حدود سه قرن قبل از میلاد مسیح، دموکریت با مطالعه بر روی اشیای پیرامونش، به این نتیجه رسید که اشیا به رغم شکل ظاهری متفاوتی که دارند، از ذرات بسیار ریز و غیر قابل تجزیه‌ای تشکیل شده اند. وی اسم این ذرات را اتم نهاد که در زبان یونانی به معنی نشکن است. دو هزار سال بعد، جان دالتون به این نتیجه رسید که اتم هم قابل تجزیه و شکستن است. این مسأله به صورت نظریه باقی ماند تا در سال ۱۹۲۷ میلادی، آلبرت انشتن فرمول E=MC۲ را مطرح کرد و اذعان داشت که «با شکافته شدن اتم، انرژی عظیمی ایجاد می‌شود». در اینجا جرم اتم را با M، سرعت نور را با C، و انرژی را با E نشان داد.

پیشتر، و در سال ۱۸۹۶، هنری بکرل متوجه تابش‌های عجیبی از اورانیوم شد که آن را پرتوزایی نامید. و بعد از آن پیر کوری و ماری کوری عنصر رادیوم را کشف کردند که بسیار پرتوزا بود. بررسی‌های بیشتر سه نوع پرتوزایی را نشان داد آلفا بتا و گاما.که موجب صدماتی مشابه آفتاب سوختگی و با شدت بیشتر می‌شد.

نوشتار برگزیده

فیزیک پزشکی نام یک رشته کاربردی در علوم پایه پزشکی است که مفاهیم و کاربرد مجموعه علوم فیزیک را در تشخیص و درمان پزشکی بررسی می‌کند.

این شاخه از دانش، علوم پرتودرمانی، محافظت از پرتو، پرتوشناسی تشخیصی (و زیرشاخه‌های آن همانند سی تی اسکن، ام آر آی و غیره)، و پزشکی هسته‌ای را در بر می‌گیرد، اما از نظر حرفه و پیشه از مهندسی پزشکی و بیوفیزیک مستقل است. تحصیلکردگان و دانش‌آموختگان این شاخهٔ علمی در خدمات بالینی در مراکز درمانی، کنترل کیفیت و محافظت از تشعشع، پژوهش و توسعه، و فعالیت‌های دانشگاهی (همانند آموزش رزیدنت‌های پزشکی) به کار مشغول می‌شوند. رشد فیزیک پزشکی و زیرشاخه های آن در سالهای اخیر با سیر صعودی روبرو بوده است. بطور نمونه تصویربرداری مولکولی که یکی از زیرشاخه‌های فرعی این رشته‌است، امروزه به تنهایی یک صنعت پنج میلیارد دلاری است.

حرفه فیزیک پزشکی بصورت فعلی، ریشه در سال‌های پایانی قرن نوزدهم و کشف رادیواکتیویته و پرتوهای یونیزان دارد. به ویژه، سه جایزه نوبل به سال‌های ۱۹۰۱ (فیزیک)، ۱۹۵۲ (فیزیک)، و ۱۹۴۳ (شیمی) تاثیر مستقیمی در پیدایش این شاخه از دانش داشتند، در حالیکه از سوی دیگر، فیزیک پزشکی به نوبهٔ خود مسبب سه جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی به سال‌های ۱۹۷۹، ۱۹۷۷، و ۲۰۰۳ گردیده‌است.

در ایران نیز در همان بدو تاسیس دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۳، تدریس این دانش توسط متخصصین ایرانی در کشور آغاز گشت. تربیت نیروی متخصص فیزیکدان پزشکی مستلزم تحصیلات فراتر از کارشناسی است. در ایران این رشته هنوز یک رشته نوپاست، ولی با این حال همانند سایر کشورها در حال گسترش و فعالیت است.

امروزه بیش از ۱۸٬۰۰۰ فیزیکدان پزشکی بطور رسمی در سرتاسر جهان مشغول به کار هستند، و در حالی که بطور سنتی فیزیک رشته‌ای تحت تسلط مردان بوده‌است، زنان موفقی نیز توانسته‌اند در فیزیک پزشکی موفقیت‌های چشمگیری را به نام خود ثبت کنند. بطور مثال، از میان افرادی که برای به رسمیت شناخته شدن این رشته در سازمان بین المللی کار زحمت فراوان کشیدند می‌توان اعظم نیرومند-راد از دانشگاه جرجتاون را نام برد.
ادامه...

زندگی‌نامهٔ برگزیده

آنری آنتوان بکرل (به فرانسوی: Antoine Henri Becquerel) ‏(۱۸۵۲-۱۹۰۸) فیزیک‌دان فرانسوی و یکی از کاشفان پدیدهٔ پرتوزایی بود. وی در پاریس و در خانواده‌ای اهل علم زاده شد. تحصیلات خود را در پلی‌تکنیک این شهر و مدرسهٔ «پل‌ها و راه‌ها» به پایان رساند. در سال ۱۸۹۲ به کرسی استادی در موزهٔ ملّی تاریخ طبیعی پاریس انتخاب شد؛ او سوّمین نفر از خانوادهٔ بکرل بود که به این سمت برگزیده می‌شد. در سال ۱۸۹۴ مهندس ارشد وزارت راه و پل شد.

بکرل در سال ۱۸۹۶ در حالی‌که مشغول بررسی خاصیت فسفرسانس در نمک‌های اورانیوم بود، پدیدهٔ پرتوزایی را کشف کرد. در ۱۹۰۳ همراه ماری کوری و پیر کوری جایزه نوبل فیزیک را «به خاطر خدمات برجسته‌ای که با کشف پرتوزایی خودبه‌خودی» انجام داده بود، دریافت کرد. «بکرل» -واحد اندازه‌گیری پرتوزایی- به نام او است؛ دو چاله در ماه و مریخ هم به نام او نام‌گذاری شده‌اند.

نوشتارهای برگزیده

نگارهٔ برگزیده

برش‌نگاری با گسیل پوزیترون یا مقطع‌نگاری با نشر پوزیترون (به انگلیسی: Positron Emission Tomography) که به اختصار PET نامیده می‌شود، روشی نوین است که در علوم تشخیصی در فیزیک پزشکی به ویژه پزشکی هسته‌ای کاربرد پژوهشی و همه‌روزه فراوانی دارد.


آیا می‌دانید