درگاه:مزدیسنا
درگاههای ویکیپدیا: فرهنگ · جغرافیا · بهداشت و درمان · تاریخ · ریاضیات · علوم طبیعی · مردم · فلسفه · دین · اجتماعی · فناوری
درگاه مزدیسنامَزدَیَسنا یا دین زرتشتی نامِ دینِ پیامبرِ ایرانی، اشوزرتشت اسپنتمان است. مزدَیَسنا صفت است و بمعنای پرستندهٔ اهورامزدا است. مزدا هم همان خدای یگانهاست. مزدَیَسنا ضدِ دیویَسنا است. دیویَسنا هم بمعنی پرستندهٔ دیو یا دَئِوَ میباشد و ضدِ آن واژهٔ وی-دَئِوَ یا ضدِ دیو است. مزدَیَسنا پیرامونِ 1678 (پیش از میلاد) تا ۱۰۰۰ (پیش از میلاد) از سوی پیامبر ایرانی، زرتشت اسپنتمان، پایهگذاری شد.
زرتشت به ویرایش و بازبینی کیش آئین کهن آریاییان پرداخت و بتدریج برای خود پیروانی یافت که پس از وی به مزدیسنان یا زرتشتیان شُهره شدند. در ادبیاتِ مزدیسنا نیز مزدیسن با گویشِ پهلوی، معادلِ دین آورده به زرتشت، راستی پرست و با صفتِ زرتشتی آمدهاست. همچنین به زرتشتیان بهدین نیز میگویند. عناصرِ مزدَیَسنا یکتاپرستانهاند و از یکتاپرستی سرچشمه میگیرند. البته در برخی منابع از ایشان به نامِ دوگانهپرست هم یاد شده که بیشتر در اثر اشتباهی است که در شناختِ درستِ مزدیسنا و بر اساسِ برداشتهایی از دو کتابِ دینکرد و بندهشن انجام شده و مزدیسنان با زروانیان به اشتباه یکی پنداشته شدهاند زیرا اعتقاد به دوگانگیِ آفرینشی در میان زروانیان نیرومند است نه مزدیسنان. کتاب مقدس زرتشتیان اوستا است. از بخشهای گوناگون اوستا بخشی به نام گاهان (سرودها) سخنانِ شخص زرتشت بودهاست.بیشتر... نوشتار برگزیدهتأثیر آیینهای کهن ایرانی بر آیین زرتشت به آیینها و عقاید اقوام ایرانیتبار و اقوام بومی فلات ایران در عصر مقدّم بر زرتشت و چگونگی تأثیرگذاری این آیینها بر نوآوری دینی آیین زرتشت، میپردازد. برای شناخت دین در ایران باستان میتوان به دو منبع اوستا و سنگنبشتههای هخامنشی استناد کرد. در اوستا چندینبار واژهٔ ائیریه به معنی آریایی تکرار شدهاست. ائیریه شکل باستانی ثبت شدهٔ واژهٔ آریاست که برای اشاره به مجموعهٔ اقوام ایرانیتبار و هندیان بهکار میرود. زندگینامه برگزیدهاردشیر یکم ساسانی (سالهای شاهنشاهی: ۲۲۳–۲۴۰ میلادی)، شناختهشده به اردشیر بابکان (به پارسی میانه: )، بنیانگذار سلسلهٔ ساسانی (۲۲۴–۶۵۱ میلادی) بود. وی پس از شکست واپسین شاهنشاه اشکانی، اردوان پنجم در سال ۲۲۴ میلادی در دشت هرمزدگان، دودمان اشکانی را برانداخت و سلسلهٔ ساسانی را بنیان گذاشت. اردشیر از آن پس خود را «شاهنشاه» نامید و تسخیر سرزمینی که «ایران» میخواندش را آغازید. پیرامون تبار و نیای اردشیر، گزارشهای تاریخیِ متفاوتی وجود میدارد. براساس گزارش طبری، اردشیر پسر بابک پسر ساسان بودهاست. روایت دیگری که در کارنامهٔ اردشیر بابکان میباشد، و شاهنامهٔ فردوسی نیز همان را بیان داشته، چنین آورده که اردشیر، زادهٔ ازدواج ساسان —فردی از نوادگان دارا— با دختر بابک، حاکمی محلی در ایالت پارس بودهاست. آتشکدههاآتشکدهٔ آذَر بُرزینمِهر (نام محلی: چهارطاقی دیو یا خانه دیو) سومین آتشکده از سه آتشکدهٔ اساطیری-تاریخی مهم آیین زردشت است که در کنار آذر گشنسپ (آتش شاهان و رزمیان) و آذر فرنبغ (آتش روحانیان)، در مقام آتش «کشتورزان» از جایگاه ویژهای برخوردار است. ادامه... مفاهیمنوشتارهای برگزیدهنگارهٔ برگزیدهگفتار برگزیدهای نوعروسان و دامادان، هر یک از شما باید در کردار نیک و مهرورزی بر دیگری پیشدستی جویید تا این زندگانی مقدس زناشویی را با شادی و خرمی به پایان رسانید. «زرتشت» احکامخَویدوده یا خوهدوده (پهلوی:خوئیتوک دس) و صورت کتابی آن «خوئیتودات» که به معنی ازدواج با محارم بکار رفته در واقع معنای «ازدواج با خویشاوندان» می داده، که بر اثر سؤ تعبیر واژه های معادل «دختر» و «خویش» و «خواهر»، به ازدواج با محارم تفسیر شده و مایهٔ گمراهی مورخان یونانی و رومی و ارمنی و مسیحی و اسلامی و حتی زرتشتی گردیده است. ازدواج با محارم در ایران باستان روا نبوده است با اینحال به رغم این ناروایی، چند مورد تاریخی از این گونه ازدواجها رخ داده است. آیا میدانید
|