طبرستان، تبرستان، تپورستان، تپوریه یا تپوران بخشی از سرزمین‌های میان کوه‌های البرز و دریای مازندران اطلاق می‌شده‌است و از لحاظ جغرافیایی شامل استان مازندران و بخش‌هایی از استان‌های گلستان، شرق و شمال تهران، شمال سمنان و البرز می‌شده‌است. از قرن دهم نام مازندران بر این سرزمین گذاشته شد. تا پیش از آن مازندران سرزمینی نیمه‌اساطیری محسوب می‌شد که در شاهنامه و دیگر حماسه‌ها و اساطیر ایران نامش رفته بود؛ اما طبرستان همیشه خطه‌ای تاریخی محسوب می‌شده‌است. تا بیش از یک سده پس از تازش تازیان بازماندگان ساسانیان در طبرستان با عنوان اسپهبدان فرمان می‌راندند. منسوب به طبرستان را امروزه طبری (یا تبری) می‌خوانند.
مرعشیان، سربدارن مازندران یا مرعشیه دودمانی شیعه بود که در قرن هشتم هجری در طبرستان حکومت می‌کرد.
سادات حسینی مرعشی که در سرزمین مازندران ساکن بودند، نسبشان به علی بن حسین می‌رسید. مؤسس دولت مرعشیان قوام‌الدین بن عبدالله نیز از حامیان و پیروان علما و رهبران سربداران بوده‌است. جنبش مرعشیان نیز بر این اساس در همهٔ زمینه‌ها از سربداران تأثیر پذیرفت.
قوام‌الدین، ملقب به میربزرگ، که از سادات مرعشی بود در ۷۶۰ هجری قمری مقارن ۱۳۵۹ میلادی، با قیام علیه چلاویان حکومت مرعشی را تأسیس کرد. او پیش از آن‌که به قدرت برسد، با کیا افراسیاب چلاوی، متحد شد، ولی «تضاد گوناگون بین آن دو و خوی و اشرافیت کیا افراسیاب»، سبب قیام و در نهایت پیروزی میربزرگ شد و مرعشیان در اندک زمانی تمامی مازندران را در حیطهٔ نفوذ خود درآوردند. نهضت مرعشیان به لحاظ رشد مذهب شیعه دوازده امامی در مازندران و گسترش آن به نواحی مجاور و ارتباط آن با کیاییان، سلسله حاکم بر بیه پیش و رسمی شدن تشیع دوازده‌امامی در زمان صفویان اهمیت دارد.
اوج قدرت مرعشیان از زمان تأسیس تا سال ۸۹۶ هجری بود که تیمور گورکانی به طبرستان یورش برد. علت عمدهٔ فروپاشی مرعشیان در درجهٔ یکم ظهور تیمور بوده‌است، البته جنگ‌های پیدرپی این خاندان با امرای محلی و همسایگان و همچنین دنیاگرایی رهبران بعدی از عوامل فروپاشی این نظام به شمار میروند.
مرعشیان هیچگاه به قدرت اولیهٔ حکومت میربزرگ برنگشت و آن «یکپارچگی و وحدت» هرگز به این ناحیه بازنگشت. در دوران صفویه به صورت تدریجی و نهایتاً در عصر شاه عباس یکم، در سال ۹۹۰ قمری، مازندران کلاً تحت سیطرهٔ مستقیم صفویان درآمد.
مرداویج بنیادگذار سلسله زیاریان در سده چهارم هجری و دهم میلادی است. وی پایه‌های حکومتی را پی نهاد که فرمانروایانش میان سال‌های ۳۱۶ تا ۴۳۵ هجری بر بخش‌هایی از سرزمین‌های گرگان، قومس، طبرستان، دیلم، گیلان، قزوین، ری، اصفهان و خوزستان فرمان راندند. زیاریان به همراه دیگر شاخه‌های دیلمی در غرب و شرق ایران به یاری گروهی از سلسله‌های محلی کوچک و بزرگ ایرانی، حدود دو سده بر ایران فرمان‌روایی کردند.
مرداویج خواهرزادهٔ هروسندان بن تیرداد، از اشراف گیلان، بود که تبارنامهٔ او به شاهان ساسانی می‌رسد. او همراه دایی خود در ابتدا به سپاه علویان طبرستان پیوست و پس از آن در میان سپاهیان سامانیان و علویان طبرستان مشهور شد و به فرماندهی بخشی از لشکریان آن‌ها رسید. وقتی در میان علویان بود، با اختلاف افتادن میان سرداران این جبهه، حسن بن قاسم (حاکم علوی) دایی او را همراه چند تن دیگر به قتل رساند و این موجب شورش بزرگان دیلم بر داعی شد. پس از آن اسفار بن شیرویه توسط دیلمیان ریاست یافت و مرداویج پس از کشتن داعی، مدتی در خدمت او بود.
فتوحات اسفار روند مثبتی داشت و قدرت او هر روز بیشتر می‌شد. وی مناطق بسیاری را به قلمرو خود افزود و در نبردهایی علیه سامانیان و خلافت عباسی به پیروزی رسید ولی مرداویج علیه او ائتلافی تشکیل داد که شامل محمد بن مسافر و ماکان بن کاکی می‌شد. مرداویج با از میدان خارج کردن اسفار توانست تمامی قلمرو او را خود به دست آورد. وی پس از آن در سال ۳۱۹ هجری با لشکرکشی به همدان توانست پیروزی بزرگی به دست آورد. پس از آن خوزستان و اصفهان را هم به قلمرو خود افزود.
وی گرچه در ابتدا از خلافت عباسی اعلان اطاعت کرد، ولی اواخر قصد داشت حکومت ساسانیان را احیا کند. وی در نامه‌ای به ابن وهبان از قصد خود برای فتح بغداد و به تخت نشستن در تیسفون خبر داده‌است. وی با برتر دانستن ایرانیان از عرب‌ها و ترک‌ها موجب اختلاف‌افکنی میان سربازان ترک و دیلمی خود شد که در نهایت منجر به قتل او توسط سربازان ترکش شد.
تمیشه نام یکی شهرهای قدیمی در شرق طبرستان بوده‌است. این شهر که در مرزهای شرقی طبرستان و سرحد گرگان بوده، با ساری شانزده فرسخ فاصله داشت. نام این شهر در منابع سده‌های اولیهٔ اسلامی به شکل‌های طَمیس، طَمیسه، طمیش، طَمیشه، طمیسه و تمیشه آمده و گاهی به شکل تمیشه هم در منابع قدیمی فارسی مورد استفاده قرار گرفته. در شاهنامه گفته شده که شهر تمیشه دومین پایتخت فریدون، پس از آمل، بوده‌است. در دورهٔ ساسانیان، انوشیروان در مشرق تمیشه دیوار آجری مار سرخ را ساخت تا از حملهٔ قبایل ترک به طبرستان جلوگیری کند. مسلمانان تمیشه را در سال ۳۰ هجری که مقارن با خلافت عثمان بود، فتح کردند.
مجموعه تاریخی فرح‌آباد مجموعه‌ای از بناهای تاریخی مربوط به بقایای شهر قدیمی فرح‌آباد است که در کنار راه ساری-فرح‌آباد داخل فرح آباد قرار دارد. این ابنیه در زمان شاه عباس صفوی بنا شده و در آن زمان بندری پر رونق محسوب می‌شده است. در دوران صفوی به دلیل رونق فراوان به آنجا دارالسرور و دارالسلطنه گفته می‌شد و یکی از اقامتگاه‌های سلطنتی بوده.
حسن یزدانی (زادهٔ ۷ دی ۱۳۷۳ در جویبار) کشتی‌گیر آزادکار جویباری است. او دارنده مدال نقره مسابقات قهرمانی کشتی جهان ۲۰۱۵ در وزن ۷۰ کیلوگرم و مدال طلای المپیک ۲۰۱۶ ریو در وزن ۷۴ کیلوگرم است. او همچنین در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ به همراه تیم ملی کشتی ایران در مسابقات جام جهانی کشتی شرکت کرد و هر سه بار به همراه تیم ملی ایران به مقام قهرمانی رسید. حسن یزدانی در اولین مسابقات المپیک خود بزرگان وزن هفتاد کیلو را از پیش برداشته و در فینالی نوستالوژیک قهرمان پرتجربه روسی را در واپسین ثانیه‌ها شکست داد. او بدین طریق طلسم ناموفقیت‌های چندین سالهٔ کشتی آزاد ایران را شکست.
اغوزکنا یا آغوزنون یا کنجی نوعی شیرینی است که زنان مازندرانی با آرد آسیاب‌شده و برای شب یلدا درست می‌کنند. به این شکل که آرد آسیاب‌شده را با آب، کنجد، گردو و شکر مخلوط می‌کنند و به‌صورت خمیر درمی‌آورند. این خوراکی به دو شکل تهیه می‌شود؛ ابتدا این‌که به‌صورت خام خورده می‌شود که به آن «پیس گنده» می‌گویند و دیگر این‌که به خمیر، زردهٔ تخم مرغ اضافه و پخته می‌شود و به آن، «کنجی» یا «آغوزنون» می‌گویند.
قورباغه درختی سبز (به طبری: داروگ) قورباغه‌ای از خانوادهٔ قورباغه‌های درختی (Hylidae)، از جنس لیتورا (Litoria) (قورباغه‌های برگی استرالیایی) است. در باورهای محلی این حیوان هرگاه کشته شود یا آواز بخواند، باران می‌بارد. از این مسئله در شعری فارسی به نام «داروگ» از نیما یوشیج استفاده شده که دارای شهرت بسیاری می‌باشد.
_crop.jpg)
