ترکیب یگان‌های نیروهای محور در عملیات بارباروسا

موقعیت و مسیر تهاجم یگان‌های آلمانی در عملیات بارباروسا

این نوشتار شامل یگان‌های نیروهای مسلح آلمان شامل ورماخت (هیر و لوفت‌وافه) و وافن اس‌اس و متحدان آن در نیروهای محور در روز نخست عملیات بارباروسا است. با توجه به جابه‌جایی‌های متعدد و مکرر یگان‌ها اختلاف‌هایی بین منابع مختلف در ارتباط با موقعیت برخی یگان‌ها در این روز وجود دارد.

نام‌های داخل پرانتز نام رئیس یا افسر ستاد یگان است و درجه‌ها مربوط به روز ۲۲ ژوئن ۱۹۴۱ می‌باشد.

ترکیب نیروها

توزیع لشکرهای نیروهای محور در سه گروه ارتش نیروی زمینی آلمان، ۲۱ ژوئن ۱۹۴۱

گروه ارتش	ارتش	پیاده‌نظام	پیاده‌نظام موتوریزه	زرهی	سواره‌نظام	کوهستان	امنیت	مجموع
شمال
	گروه زرهی ۴	۱۰	۳	۳	۰	۰	۱	۳۰
	هجدهم
	شانزدهم	۱۰	۰	۰	۰	۰	۲
	ذخیره	۱	۰	۰	۰	۰	۰
مرکز
	گروه زرهی ۲	۱۸	۴	۵	۱	۰	۲	۵۱
	چهارم
	گروه زرهی ۳	۱۲	۳	۴	۰	۰	۱
	نهم
	ذخیره	۱	۰	۰	۰	۰	۰
جنوب
	گروه زرهی ۱	۱۱	۳	۵	۰	۰	۱	۴۳ آ ۱۴ ر
	ششم
	یازدهم	۷ آ – ۱۴ ر	۰	۰	۰	۰	۰
	هفدهم	۷	۰	۰	۰	۴	۲
	ذخیره	۱	۰	۰	۰	۲	۰
ارتش نروژ
	سپاه ۳۶	۱ آ – ۱ ف	۰	۰	۰	۰	۰	۳ آ – ۳ ف
	سپاه کوهستان نروژ	۰	۰	۰	۰	۲	۰
	سپاه ۳ فنلاند	۲ ف	۰	۰	۰	۰	۰
ذخیره فرماندهی عالی نیروی زمینی		۲۱	۱	۲	۰	۰	۰	۲۴
مجموع		۱۰۰ آ ۱۴ ر ۳ ف	۱۴	۱۹	۱	۸	۹	۱۵۱ آ ۱۴ ر ۳ ف

آ: آلمانی - ر: رومانیایی - ف: فنلاندی

آلمان

هیر

فیلدمارشال ویلهلم ریتر فون لیب

• گروه ارتش شمال - فیلدمارشال ویلهلم ریتر فون لیب
  (سرلشکر کورت برنکه)

ارتشبد ارنست بوش

• • ارتش شانزدهم - ارتشبد ارنست بوش
    (سرهنگ ستاد رولف ووتمن)
    • سپاه ۲ - سپهبد والتر فون بروکدورف-آلفلت
      (سرهنگ ستاد ویکتور کوخ)
      • لشکر ۱۲ پیاده‌نظام - سرتیپ والتر فون زایدلیتس کورتسباخ
        (سرهنگ دوم ستاد ایگنو فون کولانی)
      • لشکر ۳۲ پیاده‌نظام - سرتیپ ویلهلم بونشتت
        (سرگرد ستاد فریدل بلانکه)
      • لشکر ۱۲۱ پیاده‌نظام - سرتیپ اتو لانکئله
        (سرگرد ستاد کورت برانشتِتر)

• • • سپاه ۱۰ - سپهبد کریستیان هانزن
      (سرهنگ ستاد هانس-یوآخیم فون هورن)
      • لشکر ۳۰ پیاده‌نظام - سپهبد کورت فون بریزن
        (سرهنگ دوم ستاد وولفدیریش ریتر فون سلاندر)
      • لشکر ۱۲۶ پیاده‌نظام - سرلشکر پاول لاوکس
        (سرهنگ دوم ستاد هانس-گئورگ فون شیون)

• • • سپاه ۲۸ - سپهبد موریتس فون ویکتورین
      (سرهنگ ستاد نیکولاوس فون فورمن)
      • لشکر ۱۲۲ پیاده‌نظام - سرتیپ زیگفریت ماشولتس
        (سرهنگ دوم ستاد هانس-یوآخیم فون برانیتس)
      • لشکر ۱۲۳ پیاده‌نظام - سرلشکر والتر لیشل
        (سرگرد ستاد ارنست کلاسینگ)

• • • ذخیره:
      • لشکر ۲۵۳ پیاده‌نظام - سرلشکر اتو شلرت
        (سرگرد ستاد فرانتس شلیپر)

ارتشبد گئورگ فون کوشلر

• • ارتش هجدهم - ارتشبد گئورگ فون کوشلر
    (سرهنگ ستاد کورت وگر)
    • سپاه ۱ - سپهبد کونو-هانس فون بت
      (سرهنگ ستاد اتو فون کریس)
      • لشکر ۱ پیاده‌نظام - سرلشکر فیلیپ کلفل
        (سرگرد ستاد پتر پاتنیوس)
      • لشکر ۱۱ پیاده‌نظام - سرلشکر هربرت فون بکمن
        (سرهنگ دوم کارل-هانس مورائو)
      • لشکر ۲۱ پیاده‌نظام - سرتیپ اتو اشتونهایمر
        (سرهنگ سرگرد برنارد فون شوالری)

• • • سپاه ۲۶ - سپهبد آلبرت وودریگ
      (سرهنگ ستاد ریچارد-هاینریش فون رویس)
      • لشکر ۶۱ پیاده‌نظام - سرلشکر زیگفریت هنیکه
        (سرگرد ستاد یوآخیم کلاوس)
      • لشکر ۲۱۷ پیاده‌نظام - سرلشکر ریشارد بالتسر
        (سرهنگ ستاد ووتناو)

• • • سپاه ۳۸ - سپهبد فریدریش-ویلهلم فون شاپیوس
      (سرهنگ دوم ستاد کورت زیورت)
      • لشکر ۵۸ پیاده‌نظام - سرلشکر ایوان هوینرت
        (سرهنگ دوم ستاد گرارد کاولباخ)

• • • لشکر ۲۹۱ پیاده‌نظام - سرلشکر کورت هرتسوگ
      (سرگرد ویلهلم فون رِدِر)

ارتشبد اریش هوپنر

• • گروه زرهی ۴ - ارتشبد اریش هوپنر
    (سرهنگ ستاد والتر شال دو بولیو)
    • سپاه ۴۱ موتوریزه - سپهبد گئورگ-هانس راینهارت
      (سرهنگ ستاد هانس روتیگر)
      • لشکر ۳۶ پیاده‌نظام موتوریزه - سرلشکر اتو-ارنست اتونباخر
        (سرگرد ستاد هنینگ رونکل)
      • لشکر ۲۶۹ پیاده‌نظام - سرلشکر ارنست فون لایزر
        (سرگرد ستاد هانس-یورگن فرایهر فون لیدبور)
      • لشکر ۱ زرهی - سرلشکر فریدریش کیرشنر
        (سرهنگ دوم ستاد والتر ونک)
      • لشکر ۶ زرهی - سرتیپ فرانتس لنتگراف
        (سرگرد ستاد یوآخیم گراف فون کیلمنسگ)

• • • سپاه ۵۶ موتوریزه - سپهبد اریش فون مانشتاین
      (سرهنگ دوم ستاد هارالت فرایهر فون الورفلت)
      • لشکر ۳ پیاده‌نظام - سرلشکر کورت یان
        (سرگرد ستاد هانس-یورگن دینگلر)
      • لشکر ۲۹۰ پیاده‌نظام - سرلشکر تئودور فرایهر فون ورده
        (سرگرد ستاد ویلهلم هونس)
      • لشکر ۸ زرهی - سرتیپ اریش براندنبرگر
        (نامعلوم)

• • • ذخیره:
      • لشکر توتن‌کوپف اس‌اس - اوبرگروپنفورر (سپهبد) تئودور آیکه
        (اوبراشتورمبانفورر (سرهنگ دوم) هاینتس لامردینگ)

• • فرماندهی ۱۰۱ اراضی پشت گروه ارتش - سرلشکر فرانتس فون روک
    • لشکر ۲۰۷ امنیت
    • لشکر ۲۸۱ امنیت
    • لشکر ۲۸۵ امنیت

• • ذخیره:
    • سپاه ۲۳ - سپهبد آلبرشت شوبرت
      (سرهنگ ستاد آنتون رایشارد فون موخنهایم گنانت بشتولسهایم)
      • لشکر ۲۰۶ پیاده‌نظام - سرتیپ هوگو هوفل
        (سرهنگ دوم ستاد والتر فون بوگن اونت شونشتت)
      • لشکر ۲۵۱ پیاده‌نظام - سرلشکر هانس کراتسرت
        (سرگرد ستاد هانس مِیِر-وِلکر)
      • لشکر ۲۵۴ پیاده‌نظام - سرلشکر والتر بشنیت
        (سرگرد ستاد گرارد واگنر)

• • • سپاه ۵۰ - سپهبد گئورگ لیندمن
      (سرهنگ دوم ستاد رودلف اشپرل)
      (ذخیره فرماندهی عالی نیروی زمینی پشت سر گروه ارتش شمال)
      • لشکر ۸۶ پیاده‌نظام - سرتیپ یوآخیم ویتهوفت
        (نامعلوم)
      • لشکر پلیس - گروپنفورر آرتور مولفرشتات
        (سرگرد ستاد راینمن)

---

فیلدمارشال فدر فون بک

• گروه ارتش مرکز - فیلدمارشال فدر فون بک
  (سرتیپ هانس فون گرایفنبرگ)

فیلدمارشال گونتر فون کلوگه

• • ارتش چهارم - فیلدمارشال گونتر فون کلوگه
    (سرهنگ ستاد گونتر بلومنتریت)
    • سپاه ۷ - سپهبد ویلهلم فارمباخر
      (سرهنگ ستاد هانس کربس)
      • لشکر ۷ پیاده‌نظام - سرلشکر اکارد فرایهر فون گابلنتس
        (سرهنگ دوم ستاد پاول رایشلت)
      • لشکر ۲۳ پیاده‌نظام - سرلشکر هاینتس هلمیش
        (سرگرد ستاد ویلهلم هتسل)
      • لشکر ۲۵۸ پیاده‌نظام - سرلشکر والدمار هنریجی
        (سرهنگ دوم ستاد هانس-یوخن فلانتس)
      • لشکر ۲۶۸ پیاده‌نظام - سرلشکر اریش اشتراوبه
        (سرگرد ستاد کورت اشپیتسر)

• • • سپاه ۹ - سپهبد هرمان گییر
      (سرهنگ دوم ستاد هانس-اوتفریت فون لینزتو)
      • لشکر ۱۳۷ پیاده‌نظام - سرلشکر فریدریش برگمن
        (سرگرد ستاد ویلهلم مِیِر-دترینگ)
      • لشکر ۲۶۳ پیاده‌نظام - سرلشکر ارنست هکل
        (سرگرد ستاد زارتُریوس)
      • لشکر ۲۹۲ پیاده‌نظام - سرلشکر مارتین دمل
        (سرگرد ستاد یوآخیم مایشسنر)

• • • سپاه ۱۳ - سپهبد هانس فلبر
      (سرهنگ ستاد رودلف هوفمن)
      • لشکر ۱۷ پیاده‌نظام - سرلشکر هربرت لوخ
        (سرگرد ستاد هانس دیکمن)
      • لشکر ۷۸ پیاده‌نظام - سپهبد کورت گالنکمپ
        (نامعلوم)

• • • سپاه ۴۳ - سپهبد گتهارت هاینریکی
      (سرهنگ ستاد فریدریش شولتز)
      • لشکر ۱۳۱ پیاده‌نظام - سپهبد هاینریش میر بوردورف
        (سرگرد ستاد فریتس مرکر)
      • لشکر ۱۳۴ پیاده‌نظام - سرلشکر کونراد فون کوشنهاوزن
        (سرگرد ستاد هانس ریشرت)
      • لشکر ۲۵۲ پیاده‌نظام - سپهبد دیتر فون بوم-بتسینگ
        (سرگرد ستاد ابرهارد فون شونفلت

• • ارتش نهم - ارتشبد آدولف اشتراوس
    (سرهنگ ستاد کورت وکمن)
    • سپاه ۸ - سپهبد والتر هایتس
      (سرهنگ ستاد برنارد اشتاینمتس)
      • لشکر ۸ پیاده‌نظام - سرتیپ گوستاف هونه
        (سرگرد ستاد ویلی دایله)
      • لشکر ۲۸ پیاده‌نظام - سرلشکر یوهان زینهوبر
        (سرگرد ستاد کورت گوندلاش)
      • لشکر ۱۶۱ پیاده‌نظام - سرتیپ سرتیپ هرمان ویلک
        (سرگرد ستاد اولدویک فون ناتسمر)

• • • سپاه ۲۰ - سپهبد فریدریش ماترنا
      (سرهنگ ستاد امیل ووگل)
      • لشکر ۱۶۲ پیاده‌نظام - سرلشکر هرمان فرانکه
        (سرگرد ستاد هانس-ورنر فرایهر فون هامرشتاین-گسمولت)
      • لشکر ۲۵۶ پیاده‌نظام - سرلشکر گرهارت کاوفمن
        (سرگرد ستاد آلبرشت فون واربورگ)

• • • سپاه ۴۲ - سپهبد والتر کونتسه
      (سرهنگ ستاد هاینتس زیگلر)
      • لشکر ۸۷ پیاده‌نظام - سرلشکر بوگیسلاف فون اشتوتنیتس
        (نامعلوم)
      • لشکر ۱۰۲ پیاده‌نظام - سرتیپ جون آنزات
        (سرهنگ دوم ستاد آلفرد چیردوان)
      • لشکر ۱۲۹ پیاده‌نظام - سرتیپ استفان ریتائو
        (سرگرد ستاد زاخنباخر)

• • گروه زرهی ۲ - ارتشبد هاینتس گودریان
    (سرهنگ ستاد کورت فرایهر فون لیبنشتاین)
    • سپاه ۱۲ - سپهبد والتر شروت
      (سرهنگ دوم ستاد زیگفریت فون والدنبورگ)
      • لشکر ۳۱ پیاده‌نظام - سرتیپ کورت کالموکوف
        (سرگرد ستاد فریتس اولریخ)
      • لشکر ۳۴ پیاده‌نظام - سرلشکر هانس بلندورف
        (سرهنگ دوم ستاد هاینس هاینریش)
      • لشکر ۴۵ پیاده‌نظام - سرتیپ فریتس شلیپر
        (سرگرد ستاد آرمین دتمر)

• • • سپاه ۲۴ موتوریزه - سپهبد لئو گیر فون شوپنبورگ
      (نامعلوم)
      • لشکر ۱ سواره‌نظام - سرتیپ کورت فلت
        (نامعلوم)
      • لشکر ۱۰ پیاده‌نظام موتوریزه - سرلشکر فریدریش-ویلهلم فون لوپر
        (سرهنگ دوم ستاد گئورگ فون اونولت)
      • لشکر ۲۵۵ پیاده‌نظام - سرلشکر ویلهلم وتسل
        (سرگرد ستاد گئورگ متسکه)
      • لشکر ۲۶۷ پیاده‌نظام - سرتیپ فریدریش-کارل فون واختر
        (سرگرد ستاد ایوو-تیلو فون تروتا)
      • لشکر ۳ زرهی - سرلشکر والتر مدل
        (نامعلوم)
      • لشکر ۴ زرهی - سرتیپ ویلیبالت فون لانگرمن اونت ارلنکمپ
        (سرهنگ دوم ستاد اتو هایتکمپر)

• • • سپاه ۴۶ موتوریزه - سپهبد هاینریش فون فیتینگهوف
      (سرهنگ دوم ستاد هانس-یوآخیم فون در بورگ)
      • لشکر ۱۰ زرهی - سرلشکر فردیناند شال
        (نامعلوم)
      • لشکر رایش اس‌اس - گروپنفورر (سرلشکر) پاول هاوسر
        (اشتاندارتنفورر (سرهنگ) ورنر اوستندورف)
      • هنگ پیاده‌نظام موتوریزه گروس‌دویچلانت - سرهنگ دوم ویلهلم-هونلت فون اشتوکهاوزن

• • • سپاه ۴۷ موتوریزه - سپهبد یوآخیم لملزن
      (سرهنگ ستاد کورت وگر)
      • لشکر ۲۹ پیاده‌نظام موتوریزه - سرتیپ والتر فون بلتنشترن
        (سرهنگ دوم ستاد گرهارت فرانتس)
      • لشکر ۱۶۷ پیاده‌نظام - سرلشکر هانس شونهرل
        (سرگرد ستاد والتر نیکلاوس)
      • لشکر ۱۷ زرهی - سرلشکر هانس-یورگن فون آرنیم
        (سرهنگ دوم ستاد بوگیسلاو فون بونین)
      • لشکر ۱۸ زرهی - سرتیپ والتر نرینگ
        (نامعلوم)

• • گروه زرهی ۳ - ارتشبد هرمان هوت
    (سرهنگ دوم ستاد والتر هونرسدورف)
    • سپاه ۵ - سپهبد ریشارد روئوف
      (سرهنگ ستاد آرتور اشمیت)
      • لشکر ۵ پیاده‌نظام - سرتیپ کارل آلمندینگر
        (سرگرد ستاد هلموت شولتسه)
      • لشکر ۳۵ پیاده‌نظام - سرلشکر والتر فیشر فون وایکرستال
        (سرگرد ستاد هانس باومن)

• • • سپاه ۶ - سپهبد اوتو-ویلهلم فورتستر
      (سرهنگ ستاد هانس دگن)
      • لشکر ۶ پیاده‌نظام - سرلشکر هلگه آولب
        (سرگرد ستاد هانس لاسمن)
      • لشکر ۲۶ پیاده‌نظام - سرتیپ والتر وایس
        (سرگرد ستاد ارنست لاسن)

• • • سپاه ۳۹ موتوریزه - سپهبد رودولف اشمیت
      (سرهنگ ستاد هانس-گئورگ هیلدبرانت)
      • لشکر ۱۴ پیاده‌نظام موتوریزه - سرلشکر فریدریش فورست
        (سرگرد ستاد گوتس بِنِکه)
      • لشکر ۲۰ پیاده‌نظام موتوریزه - سرتیپ هانس سورن
        (سرهنگ دوم ستاد یوآخیم سیگلر)
      • لشکر ۷ زرهی - سرتیپ هانس فرایهر فون فونک
        (نامعلوم)
      • لشکر ۲۰ زرهی - سرتیپ هورست اشتومپف
        (سرگرد ستاد کورت-اولریخ فون گرسدورف)

• • • سپاه ۵۷ موتوریزه - سپهبد آدولف-فریدریش کونتسن
      (سرهنگ دوم ستاد فریدریش فانگور)
      • لشکر ۱۸ پیاده‌نظام موتوریزه - سرتیپ فریدریش هرلاین
        (سرهنگ دوم ستاد هاینریش نوتله)
      • لشکر ۱۲ زرهی - سرتیپ یوزف هارپه
        (نامعلوم)
      • لشکر ۱۹ زرهی - سرلشکر اتو فون کنوبلسدورف
        (نامعلوم)

• • فرماندهی ۱۰۲ اراضی پشت گروه ارتش - سپهبد ماکس فون شنکندورف

• • ذخیره:
    • قرارگاه سپاه ۵۳ - سپهبد کارل وایزنبرگر
      (سرهنگ ستاد کورت وگر)

---

• گروه ارتش جنوب - فیلدمارشال گرت فون روندشتت
  (سپهبد گئورگ فون زودنشترن)
  • ارتش ششم - فیلدمارشال والتر فون رایشناو
    (سرهنگ ستاد فردیناند هایم)
    • سپاه ۱۷ - سپهبد ورنر کینیتس
      (سرهنگ ستاد هنینگ فون تادن)
      • لشکر ۵۶ پیاده‌نظام - سرلشکر کارل فون اوون
        (نامعلوم)
      • لشکر ۶۲ پیاده‌نظام - سرلشکر والتر کاینر
        (نامعلوم)

• • گروه زرهی ۱ - ارتشبد ایوالت فون کلایست
    (سرهنگ ستاد کورت سایتسلر)
    • سپاه ۳ موتوریزه - سپهبد ابردهارد فون مکنزن
      (سرهنگ ستاد ارنست-فلیکس فاکنشتت)
      • لشکر ۲۵ پیاده‌نظام موتوریزه - سرلشکر هاینریش کلوسنر
        (سرگرد ستاد هاینریش گادکه)
      • لشکر ۱۳ زرهی - سرتیپ فریدریش-ویلهلم فون روتکیرش اونت پنتن
        (سرهنگ دوم ستاد فریتس کرامر)
      • لشکر ۱۴ زرهی - سرتیپ فریدریش کون
        (سرگرد ستاد رایموت هورست)

• • • سپاه ۱۴ موتوریزه - سپهبد گوستاف آنتون فون ویترسهایم
      (سرهنگ دوم ستاد فریدریش بلومکه)
      • لشکر وایکینگ اس‌اس - بریگاده‌فورر (سرتیپ) فلیکس اشتاینر
        (اشتورمبانفورر (سرگرد) گونتر اِکه)
      • لشکر موتوریزه لایب‌اشتاندارته آدولف هیتلر اس‌اس - اوبرگروپنفورر (سپهبد) سپ دیتریش
        (اوبراشتورمبانفورر (سرهنگ دوم) رودولف لمن)
      • لشکر ۹ زرهی - سرلشکر آلفرد ریتر فون هوبیکی
        (سرهنگ دوم ستاد هانس-هورست فون نکر)
      • لشکر ۱۶ زرهی - سرتیپ هانس-والنتین هوبه
        (نامعلوم)

• • • سپاه ۴۸ موتوریزه - سپهبد ورنر کمپف
      (سرهنگ دوم ستاد ورنر فریبه)
      • لشکر ۵۷ پیاده‌نظام - سرلشکر اسکار بلوم
        (سرهنگ دوم ستاد هانس اشمیت)
      • لشکر ۱۱ زرهی - سرلشکر لودویگ کروول
        (نامعلوم)

• • • سپاه ۲۹ - سپهبد هانس فون اوبستفلدر
      (سرهنگ ستاد لودویگ مولر)
      • لشکر ۴۴ پیاده‌نظام - سرلشکر فریدریش زیبرت
        (سرگرد ستاد زیگمونت فرایهر فون ایمهوف)
      • لشکر ۱۱۱ پیاده‌نظام - سرلشکر اتو اشتپف
        (سرهنگ هانس اشتوش)
      • لشکر ۲۹۹ پیاده‌نظام - سرتیپ ویلی موزر
        (سرگرد آلفرد سربل)

• • • لشکر ۱۶ پیاده‌نظام موتوریزه - سرلشکر زیگفریت هنریکی
      (سرهنگ دوم ستاد هربرت گوندلاخ)

• • فرماندهی ۱۰۳ اراضی پشت گروه ارتش - سرلشکر کارل فون روک

لوفت‌وافه

ترکیب هواگردهای ناوگان‌های هوایی لوفت‌وافه، ۲۲ ژوئن ۱۹۴۱

ناوگان هوایی	جنگنده		بمب‌افکن	بمب‌افکن شیرجه‌ای	شناسایی		آب‌نشین	مجموع
	تک‌موتوره	دوموتوره			برد بلند	تاکتیکی
ناوگان ۱ هوایی (گروه ارتش شمال)	۱۵۹/۲۱	-	۲۴۱/۴۸	-	۹۲/۲۲	۸۷/۱۷	۲۷/۵	۶۰۶/۱۱۳
ناوگان ۲ هوایی (گروه ارتش مرکز)	۳۶۲/۱۵۵	۱۶۱/۳۶	۳۰۰/۱۱۵	۴۱۶/۱۰۵	۱۱۳/۳۰	۱۷۰/۲۸	-	۱۵۲۲/۴۶۹
ناوگان ۴ هوایی (گروه ارتش جنوب)	۲۷۲/۶۹	-	۳۵۶/۱۳۱	۴۰/۲۰	۹۷/۲۸	۱۴۹/۱۲	-	۹۱۴/۲۶۰
مجموع	۷۹۳/۲۴۵	۱۶۱/۳۶	۸۹۷/۲۹۴	۴۵۶/۱۲۵	۳۰۲/۸۰	۴۰۶/۵۷	۲۷/۵	۳۰۴۲/۸۴۲
ناوگان ۵ هوایی (فنلاند)	۱۰		۴۰		۱۰		-	۶۰

پانویس: غیرعملیاتی/مجموع

منابع

1. lexikon-der-wehrmacht
2. Axishistory
3. McCroden, William T.; Nutter, Thomas E. (2019). German ground forces of World War II: Complete Orders of Battle for Army Groups, Armies, Army Corps, and Other Commands of the Wehrmacht and Waffen SS. New York: Savas Beatie. ISBN 978-1-61121-109-2.