آرامازد

آرامازد دارای والاترین مقام در میان اساطیر ارمنی است. آرامازد فرزند زمان، ایزد آسمان و زمین، بخشاینده باروری و حاصلخیزی به زمین است. به آرامازد عناوینی چون دانا، بزرگ، قادر و تواناترین اطلاق شده‌است. پرستشگاه‌های او در قلعه آنی (شهر باستانی) و روستای «دارناقیاتس» در نزدیکی شهر ارزنجان (یرزنکا) کنونی قرار داشت. فرزندان او عبارت بودند از:آناهید (اساطیر ارمنی)، نانه، میهر (اساطیر ارمنی).

تاریخ

جشن آرامازد، را در آمانور (سال نو) زمانی که مسابقات و بازی‌های گوناگون و شادی بخش برپا می‌شد، برگزار می‌کردند. برای آرامازد حیواناتی به رنگ سفید چون گاو نر، میش و اسب قربانی می‌کردند. روز پانزدهم گاهنامه قدیم ارمنی به نام آرامازد نامگذاری شده‌است.

در بالای کوه نمرود، آرامگاه پادشاهی با مجسمه‌هایی به ارتفاع هشت متر و سنگ نبشته‌هایی وجود دارد که توسط آنتیوخوس یکم کوماژن، پادشاه کوماژن، ساخته شده‌است. در میان این مجسمه‌های بزرگ سنگی مجسمهٔ آرامازد (زئوس) نیز وجود دارد. در یکی از این سنگ نبشته‌ها چنین آمده که «کوماژن» به خاک ارمنستان متعلق است.

جستارهای وابسته

• اساطیر ارمنستان
• آستقیک
• نانه
• تیر (اساطیر ارمنی)
• آناهید (اساطیر ارمنی)
• آرا (اساطیر ارمنی)
• واهاگن
• اسپاندارامت
• آرای زیبا
• دورک آنگق
• میهر (اساطیر ارمنی)

منابع

• نوری‌زاده، احمد (۱۳۷۶). تاریخ و فرهنگ ارمنستان. تهران: نشر چشمه. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۶۲-۲۲۰-۷.
• نوری‌زاده، احمد. صد سال شعر ارمنی: از اواخر قرن نوزدهم تا اواخر قرن بیستم. تهران: نشر چشمه. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۶۲-۲۱۶-۹.
• باغداساریان، ادیک (۱۳۸۰). تاریخ کلیسای ارمنی. تهران. شابک ۹۶۴-۰۶-۰۷۴۵-۲.
• ملکی، آنوشیک (زمستان ۱۳۹۲). «بررسی ریشه شناختی واژه‌های آرامازد، اهورامزدا و ماشتوتس». فصلنامه فرهنگی پیمان. سال هفدهم (۶۶).
• آیوازیان، ماریا (اردیبهشت ۱۳۹۱). اشتراکات اساطیری و باورها در منابع ایرانی و ارمنی. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۴۲۶-۵۶۰-۰.
• شیراوند، مهران (زمستان ۱۳۹۰). «تعاملات تاریخی و فرهنگی ایران و ارمنستان از عصر کهن تاکنون». فصلنامه فرهنگی پیمان. سال پانزدهم (۵۸).
• فتایی، گارگین (پاییز ۱۳۸۴). «آیین مهر و تأثیر آن بر فرهنگ ایرانی، اسلامی، ارمنی، مسیحی و فرهنگ مشترک جهانی». فصلنامه فرهنگی پیمان. سال نهم (۳۳).
• «امشاسپندان و ایزدان در تاریخ اساطیری ایران». فصلنامه فرهنگی پیمان. سال هشتم (۲۸). تابستان ۱۳۸۳.
• آبقیان، مانوک. افسانه‌های ملی ارمنی در نگارش تاریخ ارمنیان مؤسس خورناتسی.
• یشت فرزانگی: جشن نامه. هرمس. بهمن ۱۳۸۴. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۲۱۸-۳۶۳-۰.
• باورها، دین، پرستش اسطوره‌های ارمنیان کهن. ایروان. ۲۰۰۱.

• Armenian Soviet Encyclopedia. Vol. 1. Yerevan. p. 685—686.

بایگانی‌شده در ۲۳ ژوئیه ۲۰۲۲ توسط Wayback Machine Արամազդ at Encyclopedia.am