پیامنی
مناطق با جمعیت چشمگیر | |
---|---|
ایران: ساکن در استان لرستان | |
زبانها | |
لری خرمآبادی و لکی[۱] | |
دین | |
شیعه | |
پیامنی یکی از طوایف لر از ایل سکوند استان های لرستان و خوزستان است.[۲][۳][۴] در حال حاضر این طایفه ساکن دهستان کرگاه شرقی و دهستان ازنا سکوند[۵] از توابع شهرستان خرمآباد و شهرستان دورود است و شهرستان اندیمشک در خوستان و درمناطقی از استان کرمانشاه می باشد .اما همچنان بخش از ایشان ساکنان روستاهای بخش زردلان شهرستان هلیلان در استان ایلام مانند پیامن سفلی ،پیامن علیا پیامن وسطی و سرین پیامن و...می باشند..[۳][۶]
تبار شناسی[ویرایش]
بخشی از خاطرات سرهنگ چریکف روسی
جلگه هرو [ Horu ]
سال ۱۲۲۸ ق (۱۱۹۲ش)
جلگه و محوطه هرو اول خاک لرستان از طرف بروجرد ده فرسخ طول آن در دامنه کوه گرو گرین Garin | است عرض شش فرسخ میباشد. محل ییلاق طوايف " دالوند و قاید رحمت " است. کرنوکر Kornookar ] پیامنی و کر زبر | Korzabor | در آنجا سکنی دارند. نسبت به أغلب صفحات لرستان خوش آب و هواتر است. ابتدای محل هرو طایفه قایدرحمت است که سرآب رودخانه کشکان از آنجا جاری میشود. دو فرسخ طول محل طایفه مزبوره است قلعه و دهکده دارند دو سال است زراعت خوبی میکنند از قدیم الایام آثار بزرگی در آنجا معلوم است. در فصل زمستان [ کثیری ] از طوایف مزبوره به گرمسیرات می روند، بعضی از آنها در دهکده های مخروبه در سرکشت و زراعت خود میمانند.[۷]
محل آنها کم هیزم است و از این جهت قدری بر آنها سخت میگذرد این محل " قاید رحمت و دالوند"(ایل باجولوند) در سابق ۶۷ شصت و هفت پارچه دهکده و آبادی بوده که همه با حصار و قلعه های چهار برجی و شش الی ده برجی داشته خیلی آباد و آبادی گذاشته اگر رفع علل بکلی بشود خیلی مفید خواهد بود. سه فرسخ محل سکنای طایفه دالوند" است. قلعه و دهکدههای مخروبه هم دارد. زراعت در محل آنها خوب میشود و در آنجا چشمه آبی جاری است و مشهور به " سراب زاغه " سه سنگ آب دارد و زراعت طایفه مزبور از آن سراب است. و رود کشکان kashkan ] از آن میگذرد .[۷]
تیره های کرنوکر، پیامنی ، کرزبر جزو قاید رحمت نمی باشند . کرزبر " قبلا در سراب داراب چغلوندی سکونت داشته ولی فعلا متفرق هستند. " پیامنی ها جزو طایفه سگوند هستند و هم اکنون در ازنا و چزال (کرگاه ) سکونت دارند. کرنوکر اکنون در میان بهاروندها ( ده ناصر ) و تعدادی هم در بین بیران وندها به سر میبرند سرچشمه رود کشکان شامل که به طرف بروجرد میرود در زیر معتبر بوده اند. [۷]
بنا بر اسناد ومتون قدیمی پیامنی تیره ای از ایل سکوند می باشد . احتمالا در زمان بازگشت ایل از شیراز پس از شکست حکومت کریمخان زند مدت کوتاهی به هلیلان و زردلان مهاجرت کرده در میان ایل بالاوند سکونت کرده به دلیل چراگاه های مرغوب جهت دامپروری و پس از مدت کوتاهی به دلیل کمبود زمین حاصل خیز به جهت کشاورزی در این مناطق به برادران نسبی و سببی خود در لرستان پیوسته است.
زبان از گذشته تاکنون[ویرایش]
پیامنی ها در گذشته به زبان لکی که همان گویش باجولوند ها (سکوندها) وبیرانوند ها بوده تکلم میکرده و امروزه بیشتر به زبان لری تکلم می کنند .دلیل تغییر گویش باجولوند ها از گذشته تا به امروز تصرف املاک بالاگریوه دادو ستد با مردمان این منطقه و استفاده از زبان رایج این مردمان بوده است . البته باید به این توجه داشت اسناد ومتون موجود درباره زبان لری(خرم آبادی) و لکی را یکی میدانند و متاسفانه زبان لری امروزه از زبان فارسی نوین بسیار زیاد تاثیر پذیرفته درحالی که گویش لکی کمتر از زابان فارسی امروزه تاثیر پذیرفته است .[۸]
پس طبق تبار شناسی پیامنی هم به مانند سایر تیره های طایفه سکوند به عنوان جزئی از ایل باجولوند لک( شاخه ای از قومیت لر ) می باشد. [۸]
پانویس[ویرایش]
- ↑ دهخدا، علی اکبر (۱۳۴۵). لغت نامه دهخدا. ج. ۳. انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. ص. ۴۲۶۶.
- ↑ اسفندیاری، هادی. تاریخ ایل بالاوند. ص. ۱۵۸
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ امانالهی بهاروند، قوم لر، ۱۶۰.
- ↑ اسفندیاری، هادی. تاریخ ایل بالاوند. ص. ۱۵۸.
- ↑ "دهستان ازنا". ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد. 2023-07-08.
- ↑ "باجلان". ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد. 2023-05-24.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ سیاحتنامه ؛ کلنل چریکف روس.
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ گستره ایل باجولوند.
منابع[ویرایش]
- امانالهی بهاروند، سکندر (۱۳۹۳). قوم لر. تهران: نشر آگه. شابک ۹۶۴-۳۲۹-۱۳۵-۹.