پروانه دانه‌خوار آفتاب‌گردان

پروانه دانه‌خوار آفتاب‌گردان
رده‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	بندپایان
رده:	حشره
راسته:	پروانه‌سانان
تیره:	پوزه‌بیدان
سرده:	Homoeosoma
گونه:	H. nebulella
نام دوبخشی
Homoeosoma nebulella Denis & Schiffermüller, 1775

آفت پروانه دانه‌خوار آفتاب‌گردان با نام علمی Homoeosoma nebulella از مهم‌ترین آفات آفتاب‌گردان است.

دوره زندگی

پروانه‌های دانه‌خوار در اواخر بهار ظاهر شده و پس از جفت‌گیری، حشره ماده تخمهای خود را به طور دسته‌ای یا انفرادی روی گلها یا برگچهها قرار می‌دهد.

لاروها پس از خروج از تخم، ممکن است در عمق ۳ تا ۵ میلیمتری خاک به شفیره تبدیل شوند، بدین ترتیب که لاروهای کامل دست از تغذیه کشیده و با تنیدن تار نازک خود را به طرف زمین آویخته و روی سطح زمین قرار می‌گیرد. لاروهای کامل ممکن است به مغز طَبَق نفوذ کرده و در آنجا تبدیل به شفیره شود.

لاروهای پروانه دانه‌خوار آفتابگردان در اوایل از گلها و برگچه‌ها مختصر تغذیه کرده و سپس به دانه‌ها حمله می‌کند، حمله آفت به طور لکه‌های نامنظم روی طَبَق گل آفتابگردان شروع می‌شود و بسته به شدت حمله آفت، تعداد این لکه‌ها فرق می‌کند.

در ابتدا خسارت در قسمت‌های کناری طَبَق صورت می‌گیرد، به تدریج دانه‌های کناری سخت شده ولی دانه‌های میانی طَبَق، نرم و آبدار است و به این دلیل دانه‌های نرم مورد حمله قرار می‌گیرند.

روش‌های مبارزه

شخم زمستانه برای از بین بردن کرمینه‌ها و شفیره‌های آفت که در حال زمستان گذرانی هستند برای مبارزه با این آفت بسیار مؤثر است.

همچنین سمپاشی با استفاده از تیودان یا دیازینون در ۲ نوبت هم‌زمان با تشکیل گل ۱۰ روز بعد از سم‌پاشی اول توصیه شده‌است، زنبورهای براکون نیز قادرند لاروهای آفت را از بین ببرند.

پراکنش در ایران

در بیشتر نواحی انتشار دارد و شروع آن تاکنون از استان‌های گلستان، اردبیل، فارس و خوزستان گزارش شده‌است.

منابع

• ماهنامه ترویجی سبزینه شماره هشتم