ویکی‌پدیا:نظرخواهی/استفاده از نیم‌فاصله در نام‌های عبارتی/نظرخواهی دو: دونفره یا دو نفره؟

لطفاً نظرتان را دربارهٔ شیوهٔ نوشتنِ کلمات مرکبِ ساخته‌شده با عدد بفرمایید. این نظر شامل وپ:فضای نام هم خواهد شد.

• آغاز نظرخواهی و بحث‌های اولیه: اینجا
• سایر نظرخواهی‌های مرتبط:

۱. نظرخواهی نخست

۳. نظرخواهی سوم

۴. نظرخواهی چهارم

۵. نظرخواهی پنجم

نظرخواهیِ دو: دونفره یا دو نفره؟

بحث زیر پایان یافته‌است و به‌زودی بایگانی خواهد شد.

برای نوشتن واژگان مرکب ساخته‌شده با اعداد، اجماع بر این است که این واژگان بدون فاصله یا با فاصلهٔ مجازی نوشته شوند. برخی از کاربران نوشتن اعداد طولانی مانند «چهارصدوهفتادوسه» با نیم‌فاصله را قبول نداشته و نوشتن آن با فاصلهٔ کامل را می‌پسندند، در نتیجه اجماعی برای این مورد حاصل نشد. – درفش کاویانی (بحث) ‏۱۲ مارس ۲۰۱۶، ساعت ۰۰:۰۳ (UTC)

دو) کلمات مرکبِ ساخته‌شده با عدد:

پیشنهاد می‌کنم وقتی «عدد» جزءِ آغازینِ کلمهٔ مرکب است، بدون فاصله (یا با فاصلهٔ مجازی، بسته به اتصال یا عدم اتصالِ حرف پایانی) بیاید. در چنین کلماتی مرکبی، همیشه تکیه برروی هجای پایانی‌ست، و این، بعد از دقتِ دستوری، بهترین راه تشخیصِ بی‌فاصلگی یا فاصله‌دار بودنِ کلمات است. تکیه برای همهٔ اهلِ زبان قابل تشخیص است و نیاز به تخصص زبان‌شناختی و دستوری ندارد. وقتی می‌گوییم و می‌نویسیم: «سه‌پایه» (بدون فاصله)، منظورمان یک شیء است که دارای سه عدد پایه است؛ اما هنگامی که بگوییم و بنویسیم «سه پایه» (با فاصله)، مقصودمان «سه عدد پایه» است (مثال: سه پایه از چهار پایهٔ صندلی سالم است.) اینک چند مثالِ دیگر برای کلمه‌های مرکبی که با عدد ساخته می‌شوند: یک‌شنبه، دوشنبه، سه‌شنبه، چهارگاه، دوطبقه، دومرتبه، چارچوب/ چهارچوب، دوپا، هشت‌پا، هزارپا، هفت‌دریا، چهارسوق، پنج‌ستاره، شش‌سیلندر، شش‌ماهه، صدساله، دوتَرکه، سه‌بعدی، ... [پایانِ بحثِ اصلی؛ توضیحِ بیشتر را در سطرهای بعد ملاحظه کنید.] Hamid Hassani (بحث) ‏۱۵ ژانویهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۰۲:۱۴ (UTC)

توضیح بیشتر

اینک توجیه دستوری (برای علاقه‌مندان به مقوله‌ها):

• عدد در «اسم مرکب»؛ چه دوجزئی، مانند:

سه‌راه، چهارراه، چهارباغ، چهارسوق، چهارشاخ، چهارطاق، چهارپا/ چارپا، هزارپا، هزارتو، چهارگاه، پنج‌گاه، سه‌تار، سه‌گوش، چهارگوش، چلچراغ (استثنائاً سرِهم)، ششدر (استثنائاً سرِهم)، دوطبقه (اسمی که به‌معنی «اتوبوسِ دوطبقه» است)، دورودخانه، هفت‌پیکر، هفت‌سنگ، هفت‌تپه، هفت‌دریا، هشت‌بهشت، چهاربرگ، چهارحوض، چهارمیخ، چهارمیل، چهاررنگ، پنج‌قاره (به‌معنی جهان، دنیا؛ نیز به‌معنی همهٔ کشورها)، پنج‌تن، چهارده‌معصوم، صدبرگ (گُل)، ششلول، هفت‌تیر، هفت‌سین، چهل‌تن، چهل‌تکه/ چل‌تکه، هفتادمیش، هجده‌چرخ، چهارصددستگاه، سی‌وسه‌پل.

و چه سه‌جزئی یا بیشتر (یعنی با هر نوع پسوند)؛ مانند:

دوشاخه، سه‌پایه، چهارپایه، دوراهی، سه‌راهی، چاردیواری/ (چهاردیواری)، پنج‌دری، دوبنده، دودانگه، دودستگی، دونوازی، دوزیستان، دوبرادران، هفت‌خواهران، هفت‌تنان، شش‌پایان، شش‌ضلعی، هزارضلعی، میلیون‌ضلعی، صدتومانی (گُل)، ده‌متری (ده‌متریِ ارامنه)، بیست‌لیتری (بیست‌لیتریِ بنزین)، سی‌متری (سی‌متریِ نارمک)، دولپه‌ای‌ها، سی‌وسه‌مَرده (اکنون در ویکی‌پدیا سی‌وسه مرده) است).

• عدد در «صفت مرکب»؛ چه دوجزئی، مانند:
  

چهارخانه، چهارشانه، چهل‌طبقه، پنج‌پَر، دوپا، دودل، دورنگ، دورو، دوسر، دوپهلو، شش‌سیلندر، هفت‌اینچ، هفت‌خط، هفت‌سر، یک‌دل، یک‌دنده، یک‌نواخت، صدبرگ (دفترِ صدبرگ، دویست‌برگ، ...)، هزارچهره، هزارفامیل.

و چه سه‌جزئی یا بیشتر (یعنی با هر نوع پسوند)؛ مانند:

دونفره، دوخوابه، دوجداره، دوکابینه، دوپوششه، دوسویه، دوطرفه، دوکاربره، دوکوهانه، دوشخصیتی، دومجهولی، دورقمی، سه‌رقمی، سه‌تخته، چهارساله، صدتومانی (سکهٔ صدتومانی)، شش‌جلدی، هفت‌اینچی، دودلی، یک‌روزه، شش‌ماهه، صدساله، پنجاه‌سالگی، یک‌پارچگی، دوازده‌متری/ ۱۲متری، بیست‌ساله/ ۲۰ساله، دوهزارچهره.

• عدد در «قید مرکب» (با پسوند یا بی پسوند): دوباره، دومرتبه، دوزانو، چهارزانو، چهارنعل، شش‌دانگ، یک‌بند، یک‌جا، یک‌ریز، یک‌صدا، یک‌ضرب، یک‌کلّه، یک‌نفس، یک‌باره، دوتَرکه، دومَرده. (بعضی از قیدهای یادشده، بسته به بافت، به‌صورت صفت نیز به‌کار می‌روند)

همچنین کلمات مرکبی که جزء نخست آنها عدد مبهم باشد — یعنی «تک» (به‌معنی «یک»)، «جفت»، «چند» و «چندین» — چه دوجزئی و چه سه‌جزئی یا بیشتر؛ مانند: تک‌تیرانداز، تک‌ستاره، تک‌ماده، تک‌یاخته، تک‌نفره، تک‌رقمی، تک‌سلولی، تک‌محصولی، تک‌نرخی، تک‌لپه‌ای‌ها، تک‌سوراخیان، جفت‌موتوره، چندتکه، چندشاخه، چندلایه، چندمنظوره، چندضلعی، چندوجهی، چندین‌ساله.

با سپاس. Hamid Hassani (بحث) ‏۱۵ ژانویهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۰۲:۱۴ (UTC)

• موافق با همه با یک استثناء. طبق آن چیزی که در کتاب‌هاب برخی ویراستاران مشهور از جمله آقایان ذوالفقاری و سمیعی دیده‌ام، باید برای آن‌ها که به صورت بدون فاصله مجازی رایج شده‌اند، استثناء قائل شد. مانند اسامی روزهای هفته (سرهم نوشته شوند). دیگر این‌که لازم است در مورد کلمات جاافتاده‌ای مانند چارچوب، چارطاق و چارسو که ه از عدد حذف شده هم اجماعی صورت بگیرد. mOsior (بحث) ‏۱۵ ژانویهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۰۲:۲۶ (UTC)

هرچند خیلی به این جا مرتبط نیست (مرتبط است؟) ولی من مخالف فاصله مجازی در اعداد به حروف هستم (بحث‌های اولیه) در کنار موارد پیشنهادی اگر بتوانید منابع معتبر بیاورید اجماع بهتری بدست می‌آید. --آرمان (بحث) ‏۱۵ ژانویهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۰۴:۳۰ (UTC)

@AzorAhai: اعداد به حروف، به‌ویژه اعدادِ بزرگ‌تر از بیست (یعنی مثلاً شیوهٔ نوشتنِ ۲۲ و ۸۷ و ۱۴۵ به حروف)، حتماً به اصلِ بحث مرتبط است؛ گرچه نوشتنِ «سی‌وسه‌پل» (ویکی‌پدیا) و خودِ «سی‌وسه/ سی و سه» خودش بحث‌انگیز بوده و هست. بحث‌ها را با اشارهٔ شما دوباره دیدم.

اما بیشترِ منابع معتبری که برای این موضوع می‌توانم ذکر کنم، با عنایت به قانونِ وپ:تأییدپذیری، عملاً عینی‌اند نه نظری؛ یعنی:

1. خودِ متنِ ویکی‌پدیای فارسی، به‌ویژه مقاله‌های برگزیده،
2. اکثرِ نشریه‌های علمی ـ پژوهشی،
3. آثاری که ناشران معروف و برجسته، به‌ویژه از حدودِ ۱۳۸۱ به‌بعد منتشر کرده‌اند. ازجمله می‌توانم به مدخل‌های عددیِ فرهنگ بزرگ سخن (۱۳۸۱) و فرهنگ فشردهٔ سخن (۱۳۸۲) اشاره کنم (یعنی آنها که با عدد آغاز می‌شوند).

بسیاری از مثال‌های بالا یا از خودِ ویکی‌اند و یا آنقدر آنها را ملموس دانسته‌ام که بیاورمشان. مسلماً باز ممکن است دربارهٔ بعضی از مثال‌ها اختلاف‌نظر وجود داشته باشد. Hamid Hassani (بحث) ‏۱۵ ژانویهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۰:۱۸ (UTC)

موافق برای پیشوند اعداد کوچک‌تر از ۱۰ مثل هفت‌خوان رستم. --دوستدار ایران بزرگ ‏۱۶ ژانویهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۰۵:۲۷ (UTC)

• موافق بجز ترکیب اعدادی که مابین آن‌ها و قرار می‌گیرد مثلاً بیست و سوم؛ البته مشروط بر اینکه وپ:رواج بر تمام موارد مطرح شده اولویت داشته باشد؛ یعنی اگر منابع معتبر در موارد مطرح شده سکوت کرده باشد می‌توان این شیوه نامه را اجرا کرد. --آرمان (بحث) ‏۱۶ ژانویهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۰۶:۲۵ (UTC)
• مخالف مثال‌هایی که زده شده همه به نظر خوانا هستند اما باید مثال‌های برعکس را هم دید بعد نظر داد: هتل چهارصدوهفتادوسه‌طبقه، کتیبهٔ سه‌هزاروچهارصدوپنجاه‌ساله. به نظر من این‌ها بهتر است هم خود عددشان جدا نوشته بشود (سه هزار و چهارصد و پنجاه) و هم عدد از کلمهٔ بعدی با فاصله (و نه نیم‌فاصله) جدا بشود. — حجت/^بحث ‏۱۶ ژانویهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۰۶:۴۱ (UTC)
• موافق بجز مواردی که بگفتِ جنابِ آرمان و جنابِ حجت موجبِ سخت‌خوانی خواهند شد. مواردی همچون سه‌هزاروچهارصدوپنجاه‌ساله یا همانگونه که آرمان گفت: مواردی که مابین آن‌ها و قرار می‌گیرد. --مانی بختیار (بحث) ‏۱۶ ژانویهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۰۶:۵۱ (UTC)

پسنوشت: با سپاس از جنابِ حسنی بابتِ قبولِ زحمت و آماده نمودنِ نظرخواهیِ دوم؛ موافق با دونفره بجای دو نفره و موافق با سه‌هزار و چهارصد و پنجاه‌ساله بجای سه‌هزاروچهارصدوپنجاه‌ساله. --مانی بختیار (بحث) ‏۱۶ ژانویهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۰۷:۲۴ (UTC)

• موافق با همهٔ موارد موافقم. دلیلش همان است که جناب حسنی گفتند: تکیهٔ یگانه و اینکه این ترکیبها عددی هستند. لطفاً دوستان به یکی از مثالهای جناب آقای کاربر:Mani-bakhtiar توجه کنند: سه‌هزار و چهارصد و پنجاه‌ساله. این عین متن تایپ‌شدهٔ ایشان است. اما من یا بصورت «سه‌هزار و چهارصد و پنجاه ساله» تایپش می‌کنم یا بصورت «سه‌هزاروچهارصدوپنجاه‌ساله». چون واژهٔ «ساله» تمام واژهٔ مرکب را وابسته می‌کند نه فقط «پنجاه» را. یک مثال دیکر می‌زنم: «دو و نیم روزه» یا «دوونیم‌روزه». نوشتنش بصورت «دو و نیم‌روزه» به نظرم نادرست یا ناهماهنگ است. این بر اساس اصول زبانشناسی است. اگر اشتباه گفتم اصلاح بفرمایید. با سپاس از همهٔ دوستان بویژه جناب حسنی که وقت گذاشتند و این مطالب را بصورت منسجم و دقیق مطرح فرمودند. آقای کاربر:Hamidhassani1، آیا در تهیهٔ این مطالب از پیکره‌های خودتان استفاده کردید؟ مثلاً از «فرهگ واژه‌های پرکاربرد» که خودتان در سال یا۸۲ ۸۳ یا ۸۴ نوشتید؟ یا از پیکرهٔ دانشگاه بریگهام و روتلج که صدمیلیونی است؟ Mahmoud1348 (بحث) ‏۱۶ ژانویهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۰۸:۵۴ (UTC)

@محمود محمود48: سلام. گاهی پیش می‌آید که آدم در نوشتن، حواسش به همه چیز و همهٔ جملات و کلمات نیست. اما خوبست که طرفِ مقابل هم با حسنِ نیت به مسئله نگاه کند. برای نمونه: شما بخشی از حرفهای من را نمونه کرده و نادرست تشخیص داده و سپس اصلاح کرده‌اید. واردِ آن گفتار نمی‌شوم که درست گفتید یا نه. اما در همین متنِ خودتان هم اشکال وجود دارد. بقولِ خودتان: این عین متن تایپ‌شدهٔ ایشان است که نوشته‌اید یک مثال دیکر می‌زنم. نمی‌خواهم بگویم به عمد، اشتباه نوشته‌اید یا سوادش را ندارید؛ این مثال را آوردم که درکِ مسئله برایتان آسانتر باشد. ورنه مشخص است کسیکه درین گونه بحث‌ها شرکت می‌کند، سوادِ کافی برای نوشتن و بحثِ منطقی کردن دارد و نیاز نیست سهویات را جلوی چشم بگذاریم. از شما هم انتظار دارم که در ادامهٔ گفتگو بهمین روش و -ببخشید اینطور می‌گویم- با متانتِ بیشتری برخورد کنید و بحث‌ها را شخصی نکنید. / مهرافزون!--مانی بختیار (بحث) ‏۱۷ ژانویهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۰۳:۳۹ (UTC)

@محمود محمود48: در صفحهٔ بحثتان پاسخی به سخنانِ شما داده‌ام. Hamid Hassani (بحث) ‏۱۷ ژانویهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۷:۰۴ (UTC)

پیشنهاد - کاش سایر زبانشناسان هم که کاربر ویکیپیدیا هستند در این بحثها شرکت کنند. Mahmoud1348 (بحث) ‏۱۶ ژانویهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۰۹:۳۹ (UTC)

• مخالف بیست و چهار اینگونه نوشته می‌شود. Taddah (بحث) ‏۱۶ ژانویهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۲۲:۲۲ (UTC)
• موافق با تمام موارد (درمورد روزهای هفته مثل یکشنبه و پنجشنبه سرهم‌نویسی را بیشتر می‌پسندم البته). برای اعداد هم به‌آفرید در آن بحثِ قدیمی عالی نوشته است و با او موافقم؛ بیست‌وهشت (۲۸) با بیست و هشت (۲۰ و ۸) یکی نیستند. من راستش آن ایراد دشوارخوانی را هم وارد نمی‌بینم برای اعداد بزرگ‌تر، بلکه حالتِ بافاصله‌شان را «گله‌گشاد» و موجب کژتابی می‌دانم («سه‌هزاروچهارصدوپنجاه‌ساله» از «سه هزار و چهارصد و پنجاه ساله» منسجم‌تر و خوش‌خوان‌تر است، جدا از اینکه می‌شود به رقم نوشت چنین اعدادی را).
• یک مثال دیگر برای اینکه ببینید جدانویسیِ اعداد چطور به کژتابی راه می‌دهد: «این درخت صد و پنجاه ساله قطع شده ولی ریشه‌هایش هنوز در خاک است.» (مشخص نیست درخت ۱۵۰ساله بوده یا ۱۵۰ سال است که قطع شده) Wikimostafa (بحث) ‏۱۶ ژانویهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۷:۱۰ (UTC)

در جمله‌ای که برای نمونه آورده‌اید، «ساله» را «سال است» در نظر گرفته‌اید که یکی از اشتباهات رایج است. (در زبان معیار. مگر این‌که وسط جمله نوشتاری، آوردن عبارت‌های گفتاری درست باشد) پس این جمله یک شکل خوانش بیشتر ندارد. اگر حرف شما صحیح هم باشد، راه‌حل‌اش یک ویرگول است نه درهم کردن اعداد. در مورد بیست و هشت، در جدول آن‌جا آورده شده که چون می‌شود ۲۰ و ۸ خواندش، با فاصله مجازی نوشته شود. در حالی که ما هیچ‌وقت دو عدد را در کنار هم، به تنهایی استفاده نمی‌کنیم. فکر نکنم بتوانید برایش مثالی بیاورید. چون همیشه صفت یا توضیحی همراهش خواهد بود: دو فرزند بیست ساله و هشت ساله. بیست کیلو و هشت کیلو و... . اگر هم توضیحی نباشد، به هم چسباندن‌شان دردی را دوا نمی‌کند. mOsior (بحث) ‏۱۶ ژانویهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۷:۲۹ (UTC)

 نظر: من یک قاعده‌ای برای استفاده از فاصله مجازی دارم که شاید همیشه درست نباشه و این قاعده در جایی نوشته نشده. به این ترتیب که فقط زمانی استفاده از فاصله مجازی درسته که اگر به جای فاصله مجازی حروف رو به هم بچسبونیم مشکلی ایجاد نشه. مثل «چرخ‌ها» که با سرهمنویسی میشه «چرخها».

 نظر: در قاعده بالا پس از سرهمنویسی «ه» حذف میشه مثلاً «به‌روزرسانی» میشه «بروزرسانی». --دوستدار ایران بزرگ ‏۱۶ ژانویهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۹:۴۳ (UTC)

• موافق با سه‌هزار و چهارصد و پنجاه‌ساله موافقم. البته شاید گاهی شباهت بینِ اعداد و واژهٔ بعدی موجب ابهام شود. مثلاً: دودوره‌ای، دودوربینه. هرچند ممکن است در مثالم اشتباه کرده‌باشم.   آزادسرو  ^بحث ‏۱۷ ژانویهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۲۰:۲۹ (UTC)
• موافق موافق با پیشنهادِ جناب حسنی--Tisfoon (بحث) ‏۱۸ ژانویهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۲:۵۶ (UTC)
• موافق با نیم‌فاصله نوشتن چون یک واژه و مفهوم واحد است. فرزان »»»بحث ‏۲۵ ژانویهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۲۲:۱۶ (UTC)