فهرست ابرنواخترها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

این فهرستی ناکامل از ابرنواخترهاست. امروزه برنامه‌های خودکار جستجو صدها ابرنواختر در فاصلهٔ میلیون‌ها سال نوری کشف می‌کنند.[۱][۲] این فهرست شامل ابرنواخترهایی است که یا اهمیتی تاریخی دارند و یا رویدادهای منفردی هستند که در مقاله‌های علمی‌ای استفاده شده‌اند که در ایجاد نظریهٔ ابرنواخترها تأثیرگذار بوده‌اند.

فهرست[ویرایش]

در بیش‌تر مدخل‌ها، سالی که ابرنواختر دیده شده است، بخشی از نامگزینی است (ستون نخست).

نامگزینی ابرنواختر

(سال)

صورت‌فلکی قدر ظاهری فاصله

(سال نوری)

نوع کهکشان توضیحات
اس‌ان ۱۸۵ ‍ قنطورس ۶- (؟) [۳] ۹،۱۰۰[۴] &10000000000000001000000Ia (؟) راه شیری قدیمی‌ترین ابرنواختر ثبت شده در تاریخ.
&10000000000000386000000اس‌ان ۳۸۶ قوس ۱/۵+ ۱۴،۷۰۰ &10000000000000002000000II راه شیری باقی‌ماندهٔ این ابرنواختر به احتمال زیاد G11.2-0.3 است.[۵][۶]
اس‌ان ۳۹۳ کژدم ۰۰ ۳۴،۰۰۰   راه شیری  
اس‌ان ۱۰۰۶ گرگ ۷/۵- &09999999999999992499999[۷] ۷،۲۰۰ &10000000000000001000000Ia راه شیری در بسیاری از مکان‌های زمین دیده شد. از نظر قدر ظاهری درخشان‌ترین رویداد ستاره‌ای ثبت شده در تاریخ است.[۸]
اس‌ان ۱۰۵۴ ثور ۶- ۶،۵۰۰ &10000000000000002000000II راه شیری باقی‌مانده‌اش سحابی خرچنگ با تپ‌اخترش است. (ستارهٔ نوترونی)
اس‌ان ۱۱۸۱ ذات‌الکرسی ۰ ۸،۵۰۰   راه شیری  
اس‌ان ۱۵۷۲ ذات‌الکرسی ۴- ۸،۰۰۰ &10000000000000001000000Ia راه شیری نواختر تیکو
اس‌ان ۱۶۰۴ مارافسای ۳- ۱۴،۰۰۰ &10000000000000001000000Ia راه شیری ستارهٔ کپلر. این تازه‌ترین ابرنواختری است که در کهکشان خودمان (راه‌شیری) دیده شده است.
ذات‌الکرسی آ

کا ۱۶۸۰

ذات‌الکرسی ۵+ ۹،۰۰۰ &10000000000000002000000IIb راه شیری به نظر می‌رسد به دلیل وجود غبار میان‌ستاره‌ای هیچ‌وقت آشکارا دیده نشد؛ اما باقی‌مانده‌اش، ذات‌الکرسی آ، درخشان‌ترین منبع رادیویی بیرون از منظومه خورشیدی در آسمان است.
&10000000000001868000000اس‌ان‌ار G1.9+0.3

کا ۱۸۶۸

قوس ۲۵،۰۰۰ راه شیری در ستا ۱۹۸۵ میلادی و پس از مرگش کشف شد؛ سنش در سال ۲۰۰۸ تعیین شد.
اس‌ان ۱۸۸۵ آ آندرومدا ۷+ ۲،۴۰۰،۰۰۰ &10000000000000001000000Ipec کهکشان آندرومدا نخستین رصدِ یک ابرنواخترِ فراکهکشانی
اس‌ان ۱۸۹۵ بی ‍ قنطورس ۸/۰+[۹] ۱۰،۹۰۰،۰۰۰ ان‌جی‌سی ۵۲۵۳  
اس‌ان ۱۹۳۷سی تازی‌ها ۸/۴+ [۹] ۱۳,۰۰۰,۰۰۰ &10000000000000001000000Ia آی‌سی ۴۱۸۲  
اس‌ان ۱۹۴۰بی گیسو ۱۲/۸+ ۳۸,۰۰۰,۰۰۰ &10000000000000002000000II-P ان‌جی‌سی ۴۷۲۵  
اس‌ان ۱۹۶۱وی برساوش ۱۲/۵+ ۳۰,۰۰۰,۰۰۰ &10000000000000002000000II؟ ان‌جی‌سی ۱۰۵۸ یک شبه ابرنواختر بالقوه[۱۰]
اس‌ان ۱۹۷۲ای ‍ قنطورس ۸/۷+ [۱۰] ۱۰،۹۰۰،۰۰۰ &10000000000000001000000Ia ان‌جی‌سی ۵۲۵۳ بیش از یکسال پیگری شد و به نخستین نمونه از ابرنواخترهای نوع یکم ای تبدیل شد
اس‌ان ۱۹۸۳ان مار باریک ۱۱/۸+ ۱۵،۰۰۰،۰۰۰ &10000000000000001000000Ib مسیه ۸۳ نخستین رصد یک ابرنواختر نوع یکم بی
اس‌ان ۱۹۸۶جی&10000000000001986000000 آندرومدا ۱۸/۴+ ۳۰،۰۰۰،۰۰۰ &10000000000000002000000IIn ان‌جی‌سی ۸۹۱ در محدوده بسامدی رادیویی درخشان است
اس‌ان ۱۹۸۷ای ماهی زرین ۲/۹+ ۱۶۰،۰۰۰ &10000000000000002000000IIpec ابر ماژلانی بزرگ تابش شدیدی در چهارم اسفند ۱۳۶۵ خورشیدی، ساعت ۷:۳۵:۳۵ زمان جهانی (UT) به زمین رسید. به خاطر عکس‌های آرشیوی از یک ستارهٔ پیشگام و ردیابی نوترینوهای ابرنواختری قابل توجه است. تازه‌ترین ابرنواختر در گروه محلی.
اس‌ان ۱۹۹۳جِی&10000000000001993000000 خرس بزرگ ۱۰/۸+ ۱۱،۰۰۰،۰۰۰ &10000000000000001000000I&10000000000000001000000Ib مسیه ۸۱ یکی از پرنورترین ابرنواخترها در آسمان نیمکرهٔ شمالی از سال ۱۳۳۳ خورشیدی.
اس‌ان ۱۹۹۴دی سنبله ۱۵/۲+ ۵۰،۰۰۰،۰۰۰ &10000000000000001000000Ia ان‌جی‌سی ۴۵۲۶
اس‌ان ۱۹۹۸ بی‌دبلیو تلسکوپ ؟ ۱۴۰،۰۰۰،۰۰۰ &10000000000000001000000Ic ای‌اس‌او ۱۸۴-جی۸۲ مرتبط با جی‌آربی ۹۸۰۴۲۵. این نخستین‌بار بود که یک انفجار پرتوی گاما (جی‌آربی) به یک ابرنواختر مرتبط می‌شد.
اس‌ان ۲۰۰۲ بی‌جِی گرگ ۱۴/۷+ ۱۶۰،۰۰۰،۰۰۰ &10000000000000001000000.Ia ان‌جی‌سی ۱۸۲۱ یک فوران از گونهٔ اِی‌ام سگانِ تازی[۱۱]
اس‌ان ۲۰۰۳ اف‌جی گاوران ۴،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ &10000000000000001000000Ia یک کهکشان ناشناس به اسم «ابرنواختر شامپاینی» هم شناخته می‌شود.
اس‌ان ۲۰۰۴ دی‌جِی زرافه ۸،۰۰۰،۰۰۰ &10000000000000001000000Ia (SAB) ان‌جی‌سی ۲۴۰۳ ان‌جی‌سی ۲۴۰۳ یک عضو دورافتاده از گروه‌ام ۸۱ است.
اس‌ان ۲۰۰۵اِی‌پی گیسو ۴،۷۰۰،۰۰۰،۰۰۰ &10000000000000002000000II ؟ به عنوان پرنورترین ابرنواختر تا سال ۱۳۸۶ خورشیدی اعلام شد.
اس‌ان ۲۰۰۵ جی‌جِی نهنگ ۸۶۵،۰۰۰،۰۰۰ &10000000000000001000000Ia/II-n ؟ به این دلیل که هم ویژگی‌های نوع یکم اِی و هم نوع دوم ان را دارد، قابل توجه است.
اس‌آن ۲۰۰۵جی‌ال ماهی ۱۶/۵+ ۲۰۰،۰۰۰،۰۰۰ &10000000000000002000000II-n ان‌جی‌سی ۲۶۶ ستاره در تصویرهای قدیمی پیدا می‌شد.[۱۲]
اس‌ان ۲۰۰۶جی‌وای برساوش ۱۵+ ۲۴۰،۰۰۰،۰۰۰ &10000000000000002000000IIn (*) ان‌جی‌سی ۱۲۶۰ ناسا آن را رصد کرد و اوجی بیش‌تر از ۷۰ روز داشت.

* احتمال دارد که گونه‌ای جدید باشد.

اس‌ان ۲۰۰۷ بی‌آی سنبله ۱۸/۳+ &10000000000000001000000Ic؟ کهکشان کوتوله‌ای ناشناس به‌شدت نورانی بود و مدت‌ها درخشید. نخستین رصد خوبی بود که با مدل ابرنواخترِ ناپایداریِ جفت همخوانی داشت. این ستاره گواهی بود برای وجود ستاره‌هایی با جِرمِ آغازینِ بزرگ‌تر از ۱۴۰ برابر جرم خورشیدی (حتا بهتر از اس‌ان ۲۰۰۶ جی‌وای بود). تخمین زده می‌شود که جرم پیشگام این ستاره ۲۰۰ برابر جرم خورشید و مشابه نخستین ستاره‌های جهان ابتدایی باشد.[۱۳]
اس‌ان ۲۰۰۷ یووای سیاه‌گوش ۱۶/۸+ ۸۴٫۰۰۰٫۰۰۰ &10000000000000001000000Ibc ان‌جی‌سی ۲۷۷۰ پیدا شدن اس‌ان ۲۰۰۸دی بر آن سایه افکند.
&10000000000002008000000اس‌ان ۲۰۰۸دی سیاه‌گوش ۸۸٫۰۰۰٫۰۰۰ &10000000000000001000000Ibc ان‌جی‌سی ۲۷۷۰ نخستین ابرنواختری که به هنگام انفجار رصد شد.
&10000000000002009000000MENeaC Abell399.3.14.0 حمل ۲۸/۷+ ۱٫۰۰۰٫۰۰۰٫۰۰۰

(z=۰/۰۶۱۳)

&10000000000000001000000Ia یک خوشهٔ کروی ناشناس که به یک کهکشانِ بیضویِ سرخِ ناشناس در خوشهٔ آبل ۳۹۹ مرتبط بود. در سال ۱۳۸۸ خورشیدی مشاهده شد و ابرنواختری بود که با یک خوشهٔ کروی مرتبط بود.[۱۴][۱۵]
اس‌ان ۲۰۰۹آی‌پی ماهی جنوبی ۶۶٫۰۰۰٫۰۰۰ &10000000000000001000000IIn ان‌جی‌سی ۷۲۵۹ در سال ۱۳۸۸ خورشیدی به عنوان ابرنواختر دسته‌بندی شد. بعد به عنوان متغیر آبی درخشان (ال‌بی‌وی) دوباره دسته‌بندی شد.[۱۶] در شهریور ۱۳۹۱ خورشیدی به عنوان یک تبرنواختر نوع دوم اِن طبقه‌بندی شد.[۱۷]
اس‌ان ۲۰۱۰ال‌تی زرافه ۱۷/۰+ ۲۴۰٫۰۰۰٫۰۰۰ &10000000000000001000000Ia (sub-luminous) یوجی‌سی ۳۳۷۸ دختری ۱۰ ساله آن را کشف کرد، جوان‌ترین کسی که تابه‌حال یک ابرنواختر کشف کرده است.
اس‌ان ۲۰۱۱اف‌ای خرس بزرگ ۱۰/۰+ ۲۱٫۰۰۰٫۰۰۰ &10000000000000001000000Ia ام ۱۰۱ یکی از معدودترین ابرنواخترهای فراکهکشانی که با یک دوربین دوچشمی ۵۰ میلی‌متری هم قابل مشاهده بود.
اس‌ان ۲۰۱۴جِی خرس بزرگ ۱۰/۵+ ۱۱٫۵۰۰٫۰۰۰ &10000000000000001000000Ia ام ۸۲ نزدیک‌ترین ابرنواختر از زمان اس‌ان ۲۰۰۴دی‌جِی در ان‌جی‌سی ۲۴۰۳.
&10000000000002015000000ASASSN-15lh اس‌ان ۲۰۱۵ای هندی ۱۶/۹+ ۳٫۸۰۰٫۰۰۰٫۰۰۰ &10000000000000001000000Ic APMUKS(BJ) B215839.70−615403.9 درخشان‌ترین فرانواختری که تابه‌حال مشاهده شده است.
IPTF14hls خرس بزرگ ۱۷/۷+ ۵۰۹٫۰۰۰٫۰۰۰ ناشناس کهکشان کوتوله (؟) ابرنواختری غیرعادی
  1. Colgate, Stirling A. (1982). Rees, Martin J.; Stoneham, Ray J. (eds.). "Automated Supernova Search". Supernovae: A Survey of Current Research. NATO Advanced Study Institutes Series (به انگلیسی). Springer Netherlands: 319–323. doi:10.1007/978-94-009-7876-8_19. ISBN 9789400978768.
  2. «ASAS-SN's Homepage». www.astronomy.ohio-state.edu. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۲-۰۳.
  3. تخمین‌های جدید دامنهٔ گسترده‌ای دارند. برای اطلاعات بیشتر به اس‌ان ۱۸۵ نگاهی بیندازید.
  4. Ksenofontov, L. T.; Berezhko, E. G.; Völk, H. J. (2005-04-01). "Magnetic field amplification in Tycho and other shell-type supernova remnants". Astronomy & Astrophysics (به انگلیسی). 433 (1): 229–240. doi:10.1051/0004-6361:20042015. ISSN 0004-6361.
  5. SEDS. "Supernova 386".
  6. National Radio Astronomy Observatory (NRAO). "The Supernova of 386 AD". Archived from the original on 6 October 2018. Retrieved 3 February 2019.
  7. Winkler, P. Frank; Gupta, Gaurav; Long, Knox S. (2003). "The SN 1006 Remnant: Optical Proper Motions, Deep Imaging, Distance, and Brightness at Maximum". The Astrophysical Journal. 585 (1): 324–335. arXiv:astro-ph/0208415. Bibcode:2003ApJ...585..324W. doi:10.1086/345985.
  8. "Astronomers Peg Brightness of History's Brightest Star" (Press release). National Optical Astronomy Observatory. 2003-03-05. Archived from the original on 2 April 2003. Retrieved 2009-01-12.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ «List of Supernovae». www.cbat.eps.harvard.edu. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۲-۰۴.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ Ardeberg, A.; de Groot, M. (1973). "The 1972 supernova in NGC 5253. Photometric results from the first observing season". Astronomy & Astrophysics. 28: 295–304. Bibcode:1973A&A....28..295A.
  11. Sanders, Robert. "Rapid supernova could be new class of exploding star". UC Newsroom. University of California, Berkeley. Archived from the original on 2011-06-13. Retrieved 2009-11-06.
  12. David Bishop. "Supernova 2005gl in NGC 266". Rochester Academy of Science. Retrieved 26 August 2012.
  13. Science Daily, "Superbright Supernova Is First of Its Kind", 5 December 2009 (accessed 2009-12-15)
  14. Melissa L. Graham; David J. Sand; Dennis Zaritsky; Chris J. Pritchet (13 May 2015). "Confirmation of Hostless Type Ia Supernovae Using Hubble Space Telescope Imaging". The Astrophysical Journal. 807: 83. arXiv:1505.03407. Bibcode:2015ApJ...807...83G. doi:10.1088/0004-637X/807/1/83.
  15. Robert Sanders (4 June 2015). "Exiled stars explode far from home". UC Berkeley News Center.
  16. "Supernova impostor explodes for real". www.newscientist.com. Retrieved November 29, 2017.
  17. "Supernova 2009ip in NGC 7259". www.rochesterastronomy.org. Archived from the original on 11 September 2016. Retrieved November 29, 2017.