فلک‌الدین حسن خورشیدی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
فلک‌الدین حسن خورشیدی
نهمین اتابک لر کوچک
سلطنت677 - 692 هجری قمری
جانشینجمال الدین خضر
درگذشته692 هجری قمری
فرزند(ان)بدرالدین مسعود دوم
دودماناتابکان لر کوچک
پدربدرالدین مسعود اول

فلک‌الدین حسن خورشیدی نهمین حاکم دودمان اتابکان لر کوچک و فرزند بدرالدین مسعود اول است.[۱][۲][۳] او به همراه برادرش عزالدین حسین به طور مشترک بر لر کوچک حکومت کردند.[۴]

روابط با ایلخانان[ویرایش]

پس ار روی کار آمدن ایلخانان، اتابکان لر کوچک با آنها روابط نزدیکی برقرار کردند به نوعی که ایلخانان حاکمان لر کوچک را انتخاب میکردند.[۵] پس از مرگ تاج‌الدین شاه، برای جانشینی وی درگیری‌های فراوانی رخ داد. سرانجام آباقاخان ایلخانی حکومت لر کوچک را به دو پسر بدرالدین مسعود سپرد.[۶]

حکومت و فتوحات[ویرایش]

شرف خان بدلیسی در کتاب شرفنامه، فلک‌الدین حسن را حاکم ولایات لر و برادرش عزالدین حسین را حاکم املاک اینجو مغولان میداند. او همچنین مینویسد که ‌دو برادر لشکری هفده هزار نفری در اختیار داشتند.[۷] بنا به نوشته حمدلله مستوفی در کتاب تاریخ گزیده، در زمان حکومت این دو برادر قلمرو اتابکان لر کوچک در جهات مختلف گسترش پیدا کرد و از املاک بیات و همدان و الشتر و اصفهان تا خوزستان و شوشتر تحت تصرف آنان درآمد.[۸] معین الدین نطنزی در کتاب منتخب التواریخ مینویسد:

امنیت و استقامتی که در آن زمان لرستان را بود، هیچ مورخی در هیچ تاریخی مثل آن نشان ندهد. در این دوره سیاست عمرانی و تشویق زراعت نیز از جمله اقدامات آنان ذکر شده است. — معین الدین نطنزی، منتخب التواریخ، صفحه ۶۱[۹]

مرگ و جانشینی[ویرایش]

دایره المعارف بزرگ اسلامی در مورد وفات فلک‌الدین حسن و عزالدین حسین مینویسد: «سرانجام هر دو برادر در ۶۹۲ قمری در زمان فرمانروایی گیخاتو درگذشتند، یا به روایتی هر دو در اثر نزاع با یكدیگر به قتل رسیدند.»[۱۰] پس از مرگ فرزندان بدرالدین مسعود اول خورشیدی، حکومت لر کوچک به جمال‌الدین خضر فرزند تاج‌الدین شاه رسید.[۱۱]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. صبور (۲۰۱۸-۱۰-۲۶). «فلک الدین حسن». تقویم تاریخ صبور - مستند سازی ابنیه تاریخی. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۹.
  2. «فلک الدین حسن لر (حک: ۶۷۷ـ۶۹۲ق) - ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی». wikijoo.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۹.
  3. عباس اقبال. «تاریخ مغول : از حمله چنگیز تا تشکیل دولت تیموری - مبحث لر کوچک». کتابخانه دیجیتال نور. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ دسامبر ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۴ ژانویه ۲۰۱۹.
  4. ابن فوطی. «کتاب حوادث الجامعه - ترجمه فارسی». کتابخانه دیجیتال نور. ص. صفحه ۱۲۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ فوریه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۴ ژانویه ۲۰۱۹.
  5. عباس اقبال. «تاریخ مغول : از حمله چنگیز تا تشکیل دولت تیموری - مبحث لر کوچک». کتابخانه دیجیتال نور. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ فوریه ۲۰۲۰.
  6. «اتابکان لرستان». موسسهٔ لغت‌نامهٔ دهخدا و مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۹.[پیوند مرده]
  7. شرف خان بدلیسی، شرفنامه
  8. حمدلله مستوفی، تاریخ گزیده
  9. معین الدین نطنزی، منتخب التواریخ، صفحه ۶۱
  10. «اتابکان لرستان صفحه 2 | مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی». www.cgie.org.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۹.
  11. صبور (۲۰۱۸-۱۰-۲۵). «جمال الدین خضر». تقویم تاریخ صبور - مستند سازی ابنیه تاریخی. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۹.