عمارت ارباب هرمز

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
عمارت ارباب هرمز
شلع شمالی بنا
Map
نامعمارت ارباب هرمز
کشورایران
استاناستان تهران
شهرستانشهرستان تهران
بخشمرکزی
اطلاعات اثر
نوع بناخانه
سال‌های مرمت۱۳۹۰-۱۳۹۳ خورشیدی
کاربریخانه
کاربری کنونیموزه گرافیک ایران
دیرینگیدوره قاجار
بانی اثرارباب هرمز
مالک فعلی اثرسازمان زیباسازی شهرداری تهران
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت۱۴۶۱۰
تاریخ ثبت ملیسال ۱۳۸۴ خورشیدی
اطلاعات بازدید
امکان بازدیددارد
آدرسمنطقۀ مجیدآباد (شمال تهرانپارس) - بلوار استقلال - خیابان توحید - محوطۀ شمالی بوستان پلیس

عمارت ارباب هرمز یا عمارت مجیدآباد[۱] ساختمانی است که طبق شواهد متعلق به اواخر دوره قاجار است و در قریۀ مجیدآباد ساخته شده بود. این عمارت در تهرانپارس کنونی، داخل بوستان پلیس قرار دارد. عمارت ارباب هرمز با شماره ۱۴۶۱۰ در اسفندماه ۱۳۸۴ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌است.[۲]

معماری بنا[ویرایش]

مرمت‌کاران امروزی با وجود تغییرات اساسی که عمارت ارباب هرمز در دوره‌های مختلف داشته‌است، هویت اصلی معماری آن را به دوره‌های قاجار و پهلوی نسبت می‌دهند. این عمارت تزئینات بسیار جزئی و کاربندی‌های ساده دارد که حاکی از معماری قاجاری این بنا است.

این عمارت در قسمت بالایی باغ خود قناتی داشت که آب به‌وسیلهٔ لوله‌های سفالی به نام تنبوشه، به‌سمت حوض و فضای حوض‌خانه در طبقهٔ همکف هدایت می‌شد. این عمارت دارای دو گوشواره و هر گوشواره دارای طاقچه‌هایی با رنگ‌های گوناگون است که در زمان پهلوی اول افزوده و در زمان پهلوی دوم، هم‌زمان با دورهٔ ارباب هرمز، اتاق‌های انتهایی آن ساخته شد.

مساحت این عمارت دوطبقه به‌همراه زیرزمینی کوچک، ۹۰۰ متر مربع است که در آغاز در باغی به وسعت یک میلیون مترمربع بنا شده بود که در حال حاضر ۴۲ هزار مترمربع از آن باقی مانده‌است.[۳]

کاربری[ویرایش]

موزه گرافیک ایران که به همت انجمن صنفی طراحان گرافیک و حمایت سازمان زیباسازی شهرداری تهران به منظور حفظ، پژوهش و نمایش میراث طراحی گرافیک در عمارت تاریخی ارباب هرمز تأسیس شده‌است. این موزه از اردیبهشت ۱۳۷۹ آغاز به کار کرده‌است.[۴]

تابلوی موزه

نگارخانه[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. مولائی، محمدمهدی؛ جدیری‌حیدری، نعیمه؛ همتی، خیرالله (۱۴۰۰). «معاصرسازی خانه‌های تاریخی و توسعه گردشگری پایدار؛ نمونه موردی: عمارت ارباب هرمز تهران». نقش جهان (۳۴): ۵۶.
  2. طایفه، سیما (۱۴ آذر ۱۳۹۸). «ارباب هرمز، عمارت - دانشنامه تهران بزرگ». مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. دریافت‌شده در ۱۸ مهر ۱۴۰۱.
  3. میرزائی یگانه، بهزاد (۶ مرداد ۱۴۰۱). «عمارت ارباب هرمز، موزه گرافیک ایران». هنر معمار. دریافت‌شده در ۱۸ مهر ۱۴۰۱.
  4. «دربارهٔ موزه گرافیک ایران». موزه گرافیک ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ اوت ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۸ مهر ۱۴۰۱.