عدالت زیست‌محیطی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
عکسی در راستای عدالت زیست‌محیطی

عدالت زیست‌محیطی یک جنبش اجتماعی برای رسیدگی به تاثیرپذیری ناعادلانه جوامع فقیر و به حاشیه رانده از آسیب‌های مرتبط با استخراج منابع، زباله‌های خطرناک و سایر کاربری‌های زمین است.[۱] این جنبش صدها مطالعه که این الگوی ناعادلانه قرارگیری در معرض آسیب‌های زیست‌محیطی را نشان دهد[۲] و همچنین مجموعه وسیعی از مکتوبات بین‌رشته‌ای علوم اجتماعی که شامل نظریه‌های محیط‌زیست و عدالت، قوانین و سیاست زیست‌محیطی، پایایی، و بوم‌شناسی سیاسی است را تولید کرده‌است.[۱] جنبش عدالت زیست‌محیطی در دهه ۱۹۸۰ در ایالات متحده آغاز شد و به شدت تحت تأثیر جنبش حقوق مدنی آمریکا قرار داشت.

مفهوم اولیه عدالت زیست‌محیطی در دهه ۱۹۸۰ بر آسیب‌های وارده به گروه‌های نژادی به حاشیه رانده شده در کشورهای ثروتمندی مانند ایالات متحده متمرکز بود و به عنوان نژادپرستی زیست‌محیطی در نظر گرفته شد. این جنبش بعداً گسترش یافت تا جنسیت، تبعیض بین‌المللی محیطی و نابرابری در گروه‌های محروم را به‌طور کامل در نظر بگیرد. از آنجایی که جنبش در کشورهای توسعه یافته و ثروتمند به موفقیت‌هایی دست یافت، بار زیست‌محیطی به جنوب جهانی منتقل شد؛ بنابراین جنبش عدالت زیست‌محیطی جهانی تر شده‌است و برخی از اهداف آن اکنون توسط سازمان ملل بیان شده‌است.این جنبش با جنبش هایی برای حقوق زمین‌های بومی و برای حقوق بشر برای داشتن محیط زیست سالم همپوشانی دارد.

هدف جنبش عدالت زیست محیطی دستیابی به عاملیت برای جوامع به حاشیه رانده شده در اتخاذ تصمیمات زیست محیطی است که بر زندگی آنها تأثیر می گذارد. جنبش جهانی عدالت زیست محیطی از درگیری های محیطی محلی ناشی می شود که در آن مدافعان محیط زیست اغلب با شرکت های چند ملیتی در استخراج منابع یا سایر صنایع مواجه می شوند. نتایج محلی این درگیری ها به طور فزاینده ای تحت تأثیر شبکه های عدالت محیطی فراملی قرار می گیرد.

محققین عدالت زیست محیطی مجموعه وسیعی از ادبیات بین رشته ای علوم اجتماعی را تولید کرده اند که شامل کمک به بوم شناسی سیاسی، حقوق محیط زیست، و نظریه هایی در مورد عدالت و پایداری است.

تعاریف[ویرایش]

آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده عدالت زیست محیطی را اینگونه تعریف می کند:

رفتار عادلانه و مشارکت معنی‌دار همه مردم، بدون در نظر گرفتن نژاد، رنگ، ملیت یا درآمد، در تدوین، اجرای و اعمال قوانین، مقررات و سیاست‌های زیست‌محیطی. رفتار عادلانه به این معناست که هیچ گروهی از مردم، از جمله گروه‌های نژادی، قومی یا اجتماعی-اقتصادی، نباید سهم نامتناسبی از پیامدهای منفی زیست‌محیطی ناشی از فعالیت‌های صنعتی، شهری و تجاری یا اجرای برنامه‌ها و سیاست‌های فدرال، ایالتی، محلی و قبیله‌ای متحمل شوند.

عدالت زیست محیطی نیز به عنوان نژادپرستی زیست محیطی یا نابرابری زیست محیطی مورد بحث قرار می گیرد.

عدالت زیست محیطی معمولاً به عنوان عدالت توزیعی تعریف می شود که توزیع عادلانه خطرات و منافع زیست محیطی است.برخی از تعاریف عدالت رویه ای را که مشارکت منصفانه و معنادار در تصمیم گیری است، مورد توجه قرار می دهد. برخی دیگر از محققین بر عدالت شناختی تأکید دارند که عبارت است از به رسمیت شناختن ظلم و تفاوت در جوامع عدالت محیطی. ظرفیت مردم برای تبدیل کالاهای اجتماعی به یک جامعه شکوفا، معیار دیگری برای یک جامعه عادلانه است.با این حال، ابتکاراتی برای گسترش مفهوم عدالت زیست‌محیطی فراتر از سه رکن توزیع، مشارکت و شناخت انجام شده است.

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ Schlosberg, David. (2007) Defining Environmental Justice: Theories, Movements, and Nature. Oxford University Press.
  2. Malin, Stephanie (June 25, 2019). "Environmental justice and natural resource extraction: intersections of power, equity and access". Environmental Sociology. 5 (2): 109–116. doi:10.1080/23251042.2019.1608420 – via Taylor and Francis.

پیوند به بیرون[ویرایش]