درگاه:زمین‌لرزه/نوشتار برگزیده

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

نوشتار برگزیده ۱

درگاه:زمین‌لرزه/نوشتار برگزیده/۱

زمین‌لرزهٔ سال ۱۳۸۱ بوئین‌زهرا (یا زمین‌لرزهٔ آوج یا چنگوره) در ۱ تیر ۱۳۸۱ به بزرگی ۶٫۵ ریشتر و بزرگای گشتاوری ۶٫۳ در شهرستان بوئین‌زهرا (در جنوب استان قزوین و شمال غربی ایران)، که پیوندگاه همگذری چندین خطوط گسلی عمده است، رخ داد. رومرکز زمین‌لرزه در نزدیکی روستاهای آبدره و چنگوره در شهرستان بوئین‌زهرا، در رویه‌ای که به زمین‌لرزه‌های مخرب شناخته شده‌است، قرار داشت که در آن دست‌کم ۲۶۱ تن کشته و ۱۵۰۰ تن دیگر نیز زخمی شدند. این زلزله ۲۰ پس‌لرزه نیز در پی داشت.

به‌گزارش پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله (IIEES)، گرچه این زمین‌لرزه در تهران که در ۲۹۰ کیلومتری شرق مرکز زمین‌لرزه قرار دارد، خسارتی به‌بار نیاورد ولی به‌خوبی احساس شد. بیشتر خانه‌ها در سامان زمین‌لرزه را منازل یک‌طبقه با مصالح بنایی دربر می‌گرفتند که کمابیش همگی فروریختند. کندی مسئولین امر در رسیدگی به قربانیانی که نیازمند کمک بودند، خشم مردم محلی را برانگیخت. ساکنین آوج از سر ناامیدی، به پرتاب سنگ به‌سمت اتوموبیل وزیر کشور وقت و کاروان همراه وی در زمان بازدیدشان از مناطق آسیب‌دیده پرداختند.

نوشتار برگزیده ۲

درگاه:زمین‌لرزه/نوشتار برگزیده/۲

زمین‌لرزهٔ قائن یا اَردِکول، زمین‌لرزه‌ای مهیب بود که در ۱۰ مهٔ ۱۹۹۷ ساعت ۰۷:۵۷ به وقت هماهنگ جهانی (۲۰ اردیبهشت ۱۳۷۶ ساعت ۱۲:۲۷ به وقت محلی)، استان خراسان در شمال شرق ایران را لرزاند. بزرگای گشتاوری این زمین‌لرزه که شدیدترین زمین‌لرزهٔ منطقه از سال ۱۹۹۰ تا آن زمان بود، ۷٬۳ اندازه‌گیری شد و مرکز آن در روستای اردکول در ۲۷۰ کیلومتری جنوب مشهد قرار داشت. زمین‌لرزهٔ قائن سومین زمین‌لرزه‌ای بود که در سال ۱۹۹۷ در ایران رخ می‌داد و خساراتی عظیم بر جای می‌گذاشت. بر اثر این زمین‌لرزه منطقهٔ بیرجند-قائن ویران گشت؛ ۱٬۵۶۷ نفر کشته، بیش از ۲٬۳۰۰ نفر مجروح، و ۵۰٬۰۰۰ نفر آواره شدند؛ ۱۵٬۰۰۰ واحد مسکونی تخریب شد یا آسیب دید. سازمان زمین‌شناسی ایالات متحدهٔ آمریکا، زمین‌لرزهٔ قائن را مرگ‌بارترین زمین‌لرزهٔ سال ۱۹۹۷ توصیف کرد. ۱۵۵ پس‌لرزه بر شدت خرابی‌ها افزود و بسیاری از بازماندگان را مجبور به ترک منطقه کرد. بعدها مشخص شد که زمین‌لرزه بر اثر گسیختگی در امتداد گسلی که در زیر خط مرزی ایران-افغانستان واقع بود، ایجاد شده‌است.

در نهایت میزان خسارت‌ها ۱۰۰ میلیون دلار برآورد شد، و بسیاری از کشورها با اهدای پتو، چادر، لباس، و مواد غذایی به یاری زلزله‌زدگان شتافتند. گروه‌های نجات به منطقه اعزام شدند تا داوطلبان محلی را در یافتن بازماندگانی که زیر آوارها مدفون شده بودند، یاری کنند. میزان تخریب‌ها در اطراف رومرکز زمین‌لرزه تقریباً صد در صد اعلام شد؛ که عمدتاً ناشی از شیوهٔ ناصحیح ساخت‌وساز در مناطق روستایی بود. ابعاد گستردهٔ خرابی‌ها به سرعتِ تحرکاتی که برای بالابردن سطح استانداردها در آیین‌نامه‌های ساختمانی ایران آغاز شده بود افزود. با توجه به اینکه از هر ۳٬۰۰۰ مرگ و میری که در ایران رخ می‌دهد، یک مورد ناشی از زمین‌لرزه‌هاست؛ یک متخصص ژئوفیزیک آمریکایی پیشنهاد کرده‌است که برای رفع نگرانی‌ها دربارهٔ امنیت عمومی در ایران، یک برنامهٔ بازسازی ساختمان‌ها در سرتاسر کشور باید اجرا شود.

نوشتار برگزیده ۳

درگاه:زمین‌لرزه/نوشتار برگزیده/۳

سامانهٔ هشدار زمین‌لرزه سامانه‌ای برای اطلاع‌رسانی سریع زمین‌لرزه‌های بزرگ قریب‌الوقوع است. این فناوری هم‌اینک تنها فناوری دارای قابلیت پیش‌بینی زمین‌لرزه در لحظاتی پیش از رخ دادن زمین‌لرزه است. افزایش جمعیت و تراکم صنعتی در مناطق آسیب پذیر از چند دهه آخر قرن بیستم به بعد، نرخ مرگ‌ومیر و زیان‌های اقتصادی ناشی از بلایای طبیعی را افزایشی نمایی داده و اهمیتی ویژه به سامانه‌های هشدار زمین‌لرزه به عنوان مهمترین ابزار کاهش شدت فاجعه داده‌است.

نحوه عملکرد انواع جدید سامانه به این صورت است: در هنگام وقوع زمین‌لرزه، از کانون آن چندین موج با سرعت‌های مختلف منتشر می‌شود. امواج سریع‌تر (امواج پی) با سرعتی حدود ۷ کیلومتر بر ثانیه منتشر می‌شوند. این امواج به طور کلی آسیب کمی می‌رساند. امواج مخرب (موج اس) با سرعتی حدود ۴ کیلومتر بر ثانیه منتشر می‌شوند. بنابراین موج پی زودتر از موج اس قابل حس کردن است. حسگری رخ دادن زمین‌لرزه را در نزدیکی مرکز آن حس می‌کند و از آنجایی که سرعت حرکت سریعترین امواج زمینی زلزله (امواج اولیه، یا امواج P) از سرعت حرکت امواج رادیویی کمتر است، هشدار مربوط به وقوع زمین‌لرزه را چندین ثانیه پیش از رسیدن امواج زلزله به محل اسکان مردم به آنها می‌رساند.

مفهوم سامانهٔ هشدار زمین‌لرزه توسط کوپر در سال ۱۸۶۸ معرفی شد اما در آن زمان امکان عملی پیاده‌سازی سامانه پیشنهادی وجود نداشت. اولین سامانه آشکارساز زمین‌لرزه در نیمه دوم دهه ۱۹۵۰ برای قطارهای شینکانسن در ژاپن پیاده‌سازی شد. با پیشرفت‌های بعدی سامانه‌هایی ساخت شد که از مفهوم امواج پی استفاده می‌کردند. زمین‌لرزه کوبه محرک تحقیقات بیشتری جهت بهبود سامانهٔ هشدار زمین‌لرزه شد. اولین سامانهٔ هشدار زمین‌لرزه برای عموم مردم در سال ۱۹۹۵ در مکزیکو سیتی پیاده‌سازی شد. پس از آن سامانه‌های هشدار متعددی در نقاط گوناگون دنیا نصب شد. سامانه‌های هشدار زمین‌لرزه در ایتالیا، رومانی و ترکیه در دست اقدام هستند. برخی کشورها، از جمله ایالات متحده آمریکا، هنوز در حال پژوهش بر روی سامانه هستند.

نوشتار برگزیده ۴

درگاه:زمین‌لرزه/نوشتار برگزیده/۴

زمین‌لرزه ۱۳۹۶ ایران - عراق به بزرگی ۷٫۳ در مقیاس بزرگای گشتاوری شامگاه یکشنبه ۲۱ آبان ۱۳۹۶ در نزدیکی ازگله، استان کرمانشاه در نزدیکی مرز ایران و عراق در ۳۲ کیلومتری جنوب غربی شهر حلبچه عراق ایران رخ داد.

کانون زمین‌لرزه ۵ کیلومتری شهر ازگله کرمانشاه بود و زلزله نگاری آمریکا کانون این زلزله را ۳۲ کیلومتری حومه شهر عراقی حلبچه اعلام کرد. بر طبق گفته رئیس مرکز لرزه‌نگاری ایران چندین پیش لرزه قبل از زلزله ۷٫۳ ریشتری حوالی ساعت ۲۱ تا ۲۱:۴۸ اتفاق افتاده که موجب هشیاری مردم شد که بزرگترین این پیش لرزه‌ها به قدرت ۴/۵ ریشتر ثبت شد.

نوشتار برگزیده ۵

درگاه:زمین‌لرزه/نوشتار برگزیده/۵

زمین‌لرزه ۱۳۹۶ تهران با شدت ۵٫۲ در مقیاس ریشتر ساعت ۲۳ و ۲۷ دقیقه و۳۷ ثانیه چهارشنبه شب، ۲۹ آذر به وقت تهران رخ داد و استان‌های تهران و البرز را لرزاند. همچین این زلزله در استان‌های قم، قزوین، مرکزی و گیلان نیز احساس شده‌است. در مرز استان تهران و البرز در ۳ کیلومتری ملارد تهران، ۷ کیلومتری مشکین دشت استان البرز و ۹ کیلومتری شهریار رخ داده‌است. عمق زمین‌لرزه هفت کیلومتری زمین گزارش شده‌است.

نوشتار برگزیده ۶

نوشتار برگزیده ۷

نوشتار برگزیده ۸

نوشتار برگزیده ۹

نوشتار برگزیده ۱۰

نوشتار برگزیده ۱۱

نوشتار برگزیده ۱۲

نوشتار برگزیده ۱۳

نوشتار برگزیده ۱۴

نوشتار برگزیده ۱۵

نوشتار برگزیده ۱۶

نوشتار برگزیده ۱۷

نوشتار برگزیده ۱۸

نوشتار برگزیده ۱۹

نوشتار برگزیده ۲۰

نوشتار برگزیده ۲۱

نوشتار برگزیده ۲۲

نوشتار برگزیده ۲۳

نوشتار برگزیده ۲۴

نوشتار برگزیده ۲۵

نوشتار برگزیده ۲۶

نوشتار برگزیده ۲۷

نوشتار برگزیده ۲۸

نوشتار برگزیده ۲۹

نوشتار برگزیده ۳۰

نوشتار برگزیده ۳۱

نوشتار برگزیده ۳۲

نوشتار برگزیده ۳۳

نوشتار برگزیده ۳۴

نوشتار برگزیده ۳۵

نوشتار برگزیده ۳۶

نوشتار برگزیده ۳۷

نوشتار برگزیده ۳۸

نوشتار برگزیده ۳۹

نوشتار برگزیده ۴۰

نوشتار برگزیده ۴۱

نوشتار برگزیده ۴۲

نوشتار برگزیده ۴۳

نوشتار برگزیده ۴۴

نوشتار برگزیده ۴۵

نوشتار برگزیده ۴۶

نوشتار برگزیده ۴۷

نوشتار برگزیده ۴۸

نوشتار برگزیده ۴۹

نوشتار برگزیده ۵۰

نوشتار برگزیده ۵۱

نوشتار برگزیده ۵۲

نوشتار برگزیده ۵۳

نوشتار برگزیده ۵۴

نوشتار برگزیده ۵۵

نوشتار برگزیده ۵۶

نوشتار برگزیده ۵۷

نوشتار برگزیده ۵۸

نوشتار برگزیده ۵۹

نوشتار برگزیده ۶۰

نوشتار برگزیده ۶۱

نوشتار برگزیده ۶۲

نوشتار برگزیده ۶۳

نوشتار برگزیده ۶۴

نوشتار برگزیده ۶۵

نوشتار برگزیده ۶۶

نوشتار برگزیده ۶۷

نوشتار برگزیده ۶۸

نوشتار برگزیده ۶۹

نوشتار برگزیده ۷۰

نوشتار برگزیده ۷۱

نوشتار برگزیده ۷۲

نوشتار برگزیده ۷۳

نوشتار برگزیده ۷۴

نوشتار برگزیده ۷۵

نوشتار برگزیده ۷۶

نوشتار برگزیده ۷۷

نوشتار برگزیده ۷۸

نوشتار برگزیده ۷۹

نوشتار برگزیده ۸۰

نوشتار برگزیده ۸۱

نوشتار برگزیده ۸۲

نوشتار برگزیده ۸۳

نوشتار برگزیده ۸۴

نوشتار برگزیده ۸۵

نوشتار برگزیده ۸۶

نوشتار برگزیده ۸۷

نوشتار برگزیده ۸۸

نوشتار برگزیده ۸۹

نوشتار برگزیده ۹۰

نوشتار برگزیده ۹۱

نوشتار برگزیده ۹۲

نوشتار برگزیده ۹۳

نوشتار برگزیده ۹۴

نوشتار برگزیده ۹۵

نوشتار برگزیده ۹۶

نوشتار برگزیده ۹۷

نوشتار برگزیده ۹۸

نوشتار برگزیده ۹۹