ببرک خان
ببرک خان | |
|---|---|
ببرک خان ځدراڼ | |
 | |
| رئیس قبیله زدران | |
| دوره مسئولیت نامعلوم – ح. ۱۹۲۵ | |
| پس از | نامعلوم |
| پیش از | مزرک خان زدران |
| اطلاعات شخصی | |
| زاده | آلمارا[۱] |
| درگذشته | ح. ۱۹۲۵ |
| فرزندان | مزرک خان زدران شر مود خان سید اکبر ببرک ایزمیر 5 یا ۱۴ نفر دیگر |
| پدر | مزار خان |
| هم‌نیاها | خان محمد |
| قبیله | زادران |
| خدمات نظامی | |
| وفاداری | امارت افغانستان قوای شورشی عبدالکریم بن محمدیعقوب (نامعلوم) |
| جنگ‌ها/عملیات | شورش خوست (1912) جنگ سوم افغان و انگلیس شورش خوست (۱۹۲۴–۱۹۲۵) |
ببرک خان (پشتو: ببرک خان ځدراڼ؛ وفات حدود ۱۹۲۵ میلادی)، رئیس قبیله زدران و پدر سید اکبر ببرک (قاتل نخست‌وزیر پاکستان، لیاقت علی خان) و مزرک زدران (یکی از رهبران شورشی، شورش‌های قبیله‌ای افغان طی ۱۹۴۴ تا ۱۹۴۷ میلادی) بود.
زندگی‌نامه[ویرایش]
اوایل زندگی[ویرایش]
ببرک خان در منطقه آلمارا متولد شد. وی فرزند مزار خان (پشتو: مزار خان) بود.[۱] ببرک بیشتر دوران کودکی خود را در فقر گذراند.[۱]
ریاست قبیله[ویرایش]
ببرک در سال ۱۸۹۸ میلادی پنج‌گروه خاصدار از قوم زدران را تحت فرمان‌دهی خود داشته و به نحوی با امیر عبدالرحمن خان تفاهم داشت، اما چندی بعد این گروه‌ها منحل شده و جای آن‌ها را نیروهای ارتشی گرفت. طبق لودویگ ادامیک وی در سرکوب شورش خوست در سال ۱۹۱۲ میلادی سهم داشت،[۲] در حالی که قبیله زدران (که وی ظاهراً رئیس آن بود) طبق «کتاب سالانه بریتانیکا ۱۹۱۳» علیه حکومت می‌جنگید.[۳] مردمان قبیله زدران قلعه وی را در ۱۹۱۳ میلادی آتش زدند. وی در ۱۹۱۷ میلادی ریاست هیئتی از ملِک‌های زدران را برعهده داشت و آن‌ها از ناظمِ خوست به‌منظور برقراری صلح با بریتانیایی‌ها دیدار نمودند. وی هم‌چنین سعی کرد تا مردمان قبیله زدران را از ایجاد مشکلات در مرز توچی بازدارد. ببرک همراه با سید موسی شاه مندوزی در مارس ۱۹۱۹ به کابل رفتند تا بیعت خود به امان‌الله خان را پیشکش کنند. وی در ماه می پیغام‌رسان‌های را به میرانشاه و شیرانی فرستاد تا ملک‌ها را بسیج نماید. وی در جریان جنگ سوم افغان و انگلیس، ارتش افغانستان را تا متون هم‌راهی کرد و هم‌چنین گفته می‌شود که وی در حمله نادرخان به تال نیز اشتراک نموده‌است. وی به‌خاطر تلاش‌های که در جنگ انجام داده بود به رتبه افتخاری برید جنرال و نائب سالار ارتقا داده شد.[۲]
مرگ و جانشینی[ویرایش]
منابع پیرامون شرایط مرتبط به مرگ ببرک اختلاف نظر دارند. طبق رهنمودی بر جنگ‌های داخل-کشوری، شورشی در مارس ۱۹۲۴ در خوست ظهور کرد و قبیله زدران در میان قبایل مخالف حکومت افغانستان بود.[۴] لودویگ ادامیک و دیوید بی. ادوردز باهم اتفاق نظر دارند، که ببرک هنگام جنگ در شورش خوست کشته شد، اما در رابطه به سال آن اتفاق نظر ندارند- ادواردز سال مرگ ببرک را ۱۹۲۴ میلادی می‌گوید اما ادامیک آن را ۱۹۲۵ میلادی. طبق رهنمودی بر جنگ‌های داخل-کشوری، هم ادامیک و هم ادوردز می‌گویند که در این جنگ ببرک به نفع حکومت افغانستان و علیه قبیله خود جنگ کرد. اما، جورج فادرلنگ می‌گوید که خود ببرک شورش زدران را رهبری می‌کرد و هنگام جنگ بر علیه حکومت افغانستان جان باخت و پس از وی پسراش زمرک زدران جانشین وی شد. رئا تالی ستیورت ظاهراً با این ادعا که در جریان شورش خوست ببرک قبیله زدران را رهبری می‌کرد مخالفت نموده و می‌گوید که در آن زمان قبیله زدران تحت رهبری بورلند خان قرار داشت.[۵]
خاندان[ویرایش]
| مازر خان[الف][۶] ش. اواخر قرن ۱۹ میلادی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| بابک خان[ب] وفات ۱۹۲۴ یا ۱۹۲۵ | خان محمد[۷] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مزرک زدران[پ] ش. دهه ۱۹۰۰ – ۱۹۷۲ | سید اکبر بابرک[ت][۸] متولد ۱۹۲۱ یا ۱۹۲۲ وفات ۱۶ اکتبر ۱۹۵۱ | شورش‌های قبیله‌ای افغان طی ۱۹۴۴ تا ۱۹۴۷ میلادی[۹] ش. ۱۹۲۵ – ۱۹۴۷ | ایزمیر[ث][۱۰] ش. ۱۹۲۵ – ۱۹۴۵ | ۵ یا ۱۴ نفر دیگر[note ۱] | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| دلاور خان[ح][۱۴] متولد ۱۹۳۹ یا ۱۹۴۰ | محمد عمر ببرکزای[خ][note ۲] ش. ۱۹۸۰ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- ↑ منابع در مورد این‌که ببرک خان چند فرزند داشت اختلاف نظر دارند – «جمنا داس اختر»[ج] می‌گوید که ببرک ۱۸ پسر داشت،[۱۱] درحالی که یک بررسی دولتی پاکستان تحت عنوان «ترور آقای لیاقت علی خان»[چ] می‌گوید که ببرک ۹ پسر داشت،[۱۲] دیوید بی. ادوارز می‌گوید که ببرک ۲ فرزند داشت،[۱۳] اما این رقم اشتباه به‌نظر می‌رسد، چون حداقل نام چهار فرزند ببرک معلوم است.
- ↑ محمد عمر ببرک زی نوه ببرک خان بود،[۱۵] گرچه معلوم نیست که از کدام فرزند ببرک است.
یادداشت‌ها[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ "ببرک خان ځدراڼ/صفیه حلیم". www.dawatmedia24.com/ (به پشتو). Archived from the original on 22 September 2019. Retrieved 2020-03-11.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Adamec, Ludwig W. (1975). Historical and Political Who's who of Afghanistan (PDF) (به انگلیسی). Akademische Druck- u. Verlagsanstalt. p. 130. ISBN 978-3-201-00921-8.
- ↑ The Encyclopaedia Britannica: A Dictionary of Arts, Sciences, Literature & General Information; the Three New Supplementary Volumes Constituting with the Volumes of the Latest Standard Edition, the Thirteenth Edition (به انگلیسی). Encyclopaedia Britannica, Company, Limited. 1926. p. 46.
- ↑ Dixon, Jeffrey S.; Sarkees, Meredith Reid (2015-08-12). A Guide to Intra-state Wars: An Examination of Civil, Regional, and Intercommunal Wars, 1816–2014 (به انگلیسی). CQ Press. pp. 475, 476. ISBN 978-1-5063-1798-4.
- ↑ Stewart, Rhea Talley (1973). Fire in Afghanistan, 1914-1929: faith, hope, and the British Empire (به انگلیسی). Doubleday. p. 266. ISBN 978-0-385-08742-1.
- ↑ "ببرک خان ځدراڼ/صفيه حليم". dawatmedia24. 18 August 2019. Retrieved 19 March 2020.
- ↑ Adamec, Ludwig W. (1975). Historical and Political Who's who of Afghanistan (PDF) (به انگلیسی). Akademische Druck- u. Verlagsanstalt. p. 130. ISBN 978-3-201-00921-8.
- ↑ Fetherling, George (2011-11-16). "AKBAR, Said". The Book of Assassins (به انگلیسی). Random House of Canada. ISBN 978-0-307-36909-3.
- ↑ Yapp, Malcolm (2001). British documents on foreign affairs: reports and papers from the foreign office confidential print. From 1946 through 1950. Near and Middle-East 1947. Afghanistan, Persia and Turkey, january 1947-december 1947 (به انگلیسی). University Publications of America. p. 109. ISBN 978-1-55655-765-1.
- ↑ https://web.archive.org/web/20041217215440/http://www.icdc.com/~paulwolf/pakistan/pakintrigue.htm
- ↑ Akhtar, Jamna Das (1969). Political conspiracies in Pakistan: Liaquat Ali's murder to Ayub Khan's exit (به انگلیسی). Punjabi Pustak Bhandar. p. 224.
- ↑ The Assassination of Mr. Liaquat Ali Khan: Report of the Commission of Enquiry (به انگلیسی). Manager of Publications. 1952. p. 11.
- ↑ Edwards, David B. (2002-04-02). Before Taliban: Genealogies of the Afghan Jihad (به انگلیسی). University of California Press. p. 329. ISBN 978-0-520-22861-0.
- ↑ Zaidi, Syed (2010). "The Assassination of the Prime Minister Liaquat Ali Khan: The Fateful Journey" (PDF). nihcr.edu.pk. p. 81.
Dilawar Khan was eleven years old boy. He was the son of Said Akbar, the alleged assassin
- ↑ Brown, Vahid; Rassler, Don (2013). Fountainhead of Jihad: The Haqqani Nexus, 1973-2012 (به انگلیسی). Oxford University Press. p. 56. ISBN 978-0-19-932798-0.