آلیس مونرو

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
آلیس مونرو
Alice Ann Laidlaw
مونرو در ۲۰۰۶
زادهٔ۱۰ ژوئیهٔ ۱۹۳۱
وینگهام، انتاریو، کانادا
درگذشت۱۳ مهٔ ۲۰۲۴ (۹۲ سال)
انتاریو، کانادا
ملیتکانادا کانادایی
محل تحصیلدانشگاه وسترن انتاریو
پیشهنویسنده داستان کوتاه
سبکداستان کوتاه، واقع‌گرایی
همسر(ها)جیمز مونرو (ا. ۱۹۵۱–ج. ۱۹۷۲)
جرالد فرملین (ا. ۱۹۷۶–۲۰۱۳)
فرزندان۴
جایزه(ها)جایزه گیلر (۲۰۰۴ ,۱۹۹۸)
جایزه ادبی من بوکر (۲۰۰۹)
جایزه او. هنری (۲۰۱۲)
جایزه نوبل ادبیات (۲۰۱۳)

آلیس مونرو (به انگلیسی: Alice Munro) (۱۰ ژوئیه ۱۹۳۱ – ۱۳ مه ۲۰۲۴) نویسنده کانادایی معاصر و برنده جایزه نوبل ادبیات در سال ۲۰۱۳ بود.[۲] کمیته نوبل مونرو را «استاد داستان کوتاه معاصر» توصیف کرد.[۳]

آلیس مونرو را یکی از تواناترین نویسندگان داستان کوتاه امروز می‌دانند. بسیاری بر این عقیده‌اند که مونرو جامعه کتابخوان آمریکای شمالی را با داستان کوتاه آشتی داده است. البته خودش می‌گوید هرگز قصد نداشته صرفاً نویسنده داستان کوتاه باشد؛ فکر می‌کرده مثل همه رمان خواهد نوشت؛ ولی حالا دیگر می‌داند نگاهش به مسائل برای نوشتن رمان مناسب نیست. دوست دارد پایان داستان را در ذهنش مجسم کند، و مطمئن باشد مثلاً تا کریسمس آن را تمام خواهد کرد، و نمی‌داند نویسنده‌ها چطور روی پروژه‌های طولانی مثل رمان با پایان باز کار می‌کنند.

او نویسنده آثاری چون می‌خواستم چیزی بهت بگم، فرار، رؤیای مادرم، دست‌مایه‌ها و دورنمای کاسل‌راک است که به فارسی هم ترجمه شده‌اند.[۴]

زندگی[ویرایش]

آلیس آن مونرو ۱۰ ژوئیه ۱۹۳۱ در کانادا به دنیا آمد. پدرش کشاورز و مادرش معلم مدرسه بود. او نویسندگی را از نوجوانی شروع کرد و اولین داستانش به نام ابعاد یک سایه در سال ۱۹۵۰ زمانی‌که هنوز دانشجوی دانشگاه وسترن انتاریو بود منتشرشد.[۵] او تا پیش از انتخاب نویسندگی به‌عنوان یک حرفه مشاغلی چون پیشخدمتی و تصدی کتابخانه را تجربه کرده بود و حتی مدتی نیز در مزارع تنباکو مشغول به کار بود. با این حال او سال ۱۹۵۱ دانشگاه را ترک کرد تا ازدواج کند. او سال ۱۹۶۳ به ویکتوریا نقل مکان کرد و کتابفروشی «کتاب مونرو» را افتتاح کرد، که هنوز مشغول به کار است.

مونرو در داستان‌های اولیه‌اش به مضامینی چون بلوغ و کنار آمدن با خانواده پرداخته است. اما با گذر سن، توجه او به میان‌سالی و تنهایی بیشتر شده است. زادگاه مونرو شهر کوچک وینگهام در ایالت انتاریوی کاناداست و فضای داستان‌هایش هم غالباً شهرهای کوچک این ایالت است. داستان‌هایش معمولاً روندی آرام دارند، ولی حادثه یی در زیر این سطح آرام جریان دارد که مونرو در طول داستان با ظرافت از آن رازگشایی می‌کند و در پایان خواننده را شگفت زده برجا می‌گذارد. مضامین خود را از زندگی روزمره مردم انتخاب می‌کند و نگاه ویژه یی به مسائل و جزئیات زندگی زنان دارد. اگرچه به مشکلات و دغدغه‌های دختران جوان علاقه دارد، در کتاب‌های اخیرش به مسائل زنان میانسال و سالمند توجه بیشتری نشان داده است. خاطره در داستان‌هایش نقش مهمی دارد. شخصیت‌هایش را عمیقاً می‌شناسد و دربارهٔ زندگی آن‌ها تأمل می‌کند و دیالوگ‌ها را با مهارت به کار می‌گیرد. صداقت در بیان، زبان شفاف و روان و دقت در جزئیات از ویژگی‌های داستان‌های اوست. «مارگارت اتوود» دیگر نویسندهٔ نام‌دار کانادایی، آلیس مونرو را یکی از «مقدسات ادبیات جهان» نام داده است، منتقدان و نویسندگان، سبک ساده و بی‌پیرایه و پیرنگ‌های چند لایه و شخصیت‌های ساده و دیالوگ‌های مناسبش را ستوده‌اند.[۶]

سبک و شیوه نویسندگی[ویرایش]

ویژگی اصلی نثر مونرو تأکید او بر محل وقوع داستان و شخصیت‌های زن پیچیده هستند. آثار او اغلب با آثار بزرگان ادبیات مقایسه شده و گفته می‌شود در آثار او، مثل آثار چخوف خط داستانی درجه دوم اهمیت را دارد و تقریباً اتفاق خاصی در داستان‌ها رخ نمی‌دهد و اغلب تلنگری موجب دگرگونی زندگی شخصیت‌ها می‌شود.

مونرو پس از دریافت جایزه ادبی تریلیوم برای مجموعه داستان زندگی عزیز عنوان کرد از دنیای نویسندگی خداحافظی می‌کند و گفت: «نه اینکه نوشتن را دوست نداشته باشم، اما به نظرم موقعی می‌رسد که حس می‌کنی به جایی رسیده‌ای که دیگر می‌خواهی به زندگی‌ات به شکل دیگری نگاه کنی؛ و شاید وقتی به سن من برسید، دیگر دلتان نخواهد آن‌قدر تنها باشید که یک نویسنده تنهاست. انگار حس کنی به پایان درستی در زندگی‌ات نرسیده‌ای و بخواهی بیشتر اجتماعی شوی.»[۵]

مونرو دربارهٔ شیوه نویسندگی خود گفته است: «اغلب پیش از شروع نوشتن داستانی، کلی با آن نشست و برخاست می‌کنم. وقتی به‌طور مرتب وقت نوشتن ندارم داستان‌ها مدام در ذهنم رژه می‌روند، تا جایی که وقتی می‌نشینم به نشستن کاملاً در آن غرق شده‌ام. این روزها این غرق شدن را با یادداشت برداشتن انجام می‌دهم. چندین و چند دفترچه یادداشت دارم که با خط خرچنگ قورباغه پر شده‌اند، همه چیز را در آن می‌نویسم. گاهی وقتی به این نسخه‌های اولیه نگاه می‌کنم با خودم می‌گویم واقعاً سودی هم دارند؟ می‌دانید من از آن نویسندگانی نیستم که از موهبت سرعت برخوردار هستند و سریع می‌نویسند.»

بیشتر داستان‌های مونرو برای اولین بار در نشریه معتبر نیویورکر منتشر شده‌اند. آخرین داستانی که از مونرو در نیویورکر منتشر شد «آموندسن» بود که اوت سال ۲۰۱۲ چاپ شد. «زندگی عزیز»، آخرین مجموعه داستان مونرو هم پاییز گذشته منتشرشد.

مونرو نویسنده مجموعه داستان‌هایی مثل «رقص سایه‌های شاد»، «زندگی دختران و زنان»، «رازهای عیان» و «دوستان جوانی من»، «فکر کردی کی هستی؟» و «فرار» است.

درمجموع از مونرو ۱۴ مجموعه داستان و پنج مجلد گزیده داستان منتشر شده است. از طرفی دختر او شیلا مونرو سال ۲۰۰۲ کتابی با عنوان «زندگی‌های مادران و دختران: بزرگ شدن با آلیس مونرو» را نوشت و منتشر کرد و در آن از خاطرات کودکی‌اش با مادر نویسنده‌اش‌نوشت.[۵]

جایزه نوبل ادبیات[ویرایش]

در دهم اکتبر ۲۰۱۳ آکادمی سوئد اعلام کرد که جایزه نوبل ادبیات به این نویسنده کانادایی تعلق می‌گیرد.[۷] او که در زمان اعلام این خبر ۸۲ ساله بود یکصد و دهمین برنده جایزه ادبی نوبل، اولین کانادایی برنده این جایزه و سیزدهمین زنی بود که از ۱۹۰۱ تا کنون موفق به گرفتن این جایزه معتبر ادبی شد. پیش تر از این در یک دهه اخیر زنانی چون هرتا مولر و دوریس لسینگ این عنوان را از آن خود کرده‌بودند.

زندگی زنان در روستاها و شهرهای کانادا از درون‌مایه‌های آثار اوست. بسیاری از منتقدان ادبی آثار مونرو را با آنتون چخوف مقایسه‌می‌کنند.[۸]

درگذشت[ویرایش]

آلیس مونرو در ۱۳ مه ۲۰۲۴، در سن ۹۲ سالگی درگذشت.[۹]

آثار منتشر شده در ایران[ویرایش]

پانویس[ویرایش]

  1. ↑ A Conversation with Alice Munro. Bookbrowse. Retrieved on: 2 June 2009.
  2. ↑ «الیس مونرو نویسنده کانادایی برنده نوبل درگذشت». BBC News فارسی. ۲۰۲۴-۰۵-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۱۵.
  3. ↑ «نوبل ادبیات 2013 به «آلیس مونرو» رسید». ایسنا. ۲۰۱۳-۱۰-۱۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۱۵.
  4. ↑ «کدام کتاب‌های «آلیس مونرو» در ایران ترجمه شده‌اند؟». ایسنا. ۲۰۱۳-۱۰-۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۱۵.
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ «آلیس مونرو کیست؟ / دریافت نوبل ادبیات پس از خداحافظی با نویسندگی». www.khabaronline.ir. ۲۰۱۳-۱۰-۱۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۱۵.
  6. ↑ «زندگینامه: آلیس مونرو». همشهری آنلاین. ۱۸ مهر ۱۳۹۲.
  7. ↑ «آلیس مونرو نویسنده کانادایی نوبل ادبیات ۲۰۱۳ را برد». BBC News فارسی. ۲۰۱۳-۱۰-۱۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۱۵.
  8. ↑ Merkin، Daphne (۲۰۰۴-۱۰-۲۴). «Northern Exposures» (به انگلیسی). The New York Times. شاپا 0362-4331. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۱۵.
  9. ↑ "Alice Munro, Canadian author who won Nobel Prize for Literature, dies at 92". The Globe and Mail (به انگلیسی). 2024-05-14. Retrieved 2024-05-14.

منابع[ویرایش]

پیوند به بیرون[ویرایش]

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=آلیس_مونرو&oldid=39516524»