داگرئوتایپ
داگرئوتایپ یا داگرئوتیپ (به فرانسوی: Daguerréotype) نخستین فرایند عکاسی در دسترس عموم بود. در طول دهههای ۱۸۴۰ و ۱۸۵۰ بهطور گستردهای مورد استفاده قرار گرفت. «داگرئوتایپ» همچنین به تصویری اشاره دارد که از طریق این فرایند ایجاد شده است.
داگرئوتایپ که توسط لویی داگر ابداع و در سال ۱۸۳۹ در سراسر جهان معرفی شد، در سال ۱۸۶۰ تقریباً بهطور کامل جایگزین روشهای دیگر شد؛ این فرایند در زمان خود جدید و کمهزینهتر بود. احیای داگرئوتایپ از اواخر قرن بیستم توسط تعداد کمی از عکاسان علاقمند به استفاده هنرمندانه از فرآیندهای اولیه عکاسی وجود داشته است.
برای ساختن تصویر، یک داگرئوتایپیست، ورق مسی با روکش نقره، همانند آینه، پرداخت کرده و سطح آن توسط مادهای که به نور حساس بوده پوشانده میشد.
در این تکنیک اطراف عکس مقداری کدر میشد. نام «داگرئوتایپ» به درستی تنها به یک نوع تصویر و عکس خاص اشاره دارد، محصول فرآیندی که فقط از اوایل دهه ۱۸۴۰ تا اواخر دهه ۱۸۵۰ مورد استفاده گسترده قرار داشت.
داگرئوتایپ نخستین روش موفق در ثبت عکسهای دائمی و استفادهٔ تجاری از عکاسی است. در این روش، به صفحهٔ نقرهای مدتی بخار ید میدهند تا قشر نازکی از یدور نقره بر روی آن قرار گیرد سپس این صفحه را در دوربین میگذارند و عکسبرداری میکنند. این روش را لوئی داگر مخترع و عکاس فرانسوی در سال ۱۸۳۷ میلادی اختراع کرد.
طرز تهیهٔ داگرئوتایپ[ویرایش]
طرز تهیهٔ داگرئوتایپ بهطوری که لوئی داگر شرح داده چنین است:
- یک صفحهٔ نازک نقره را روی صفحهٔ کلفتتری از مس لحیم میکنیم.
- سطح نقره را صیقل میدهیم تا کاملاً براق شود.
- صفحهٔ نقره را در تاریکی در تماس با بخار یُد قرار میدهیم تا نسبت به نور حساس شود.
- لوحهٔ آماده شده را در تاریکی در یک شاسی محفوظ از نور قرار میدهیم و شاسی را در دوربین میگذاریم.
- دوربین را روی سهپایه نصب میکنیم و در آفتاب به طرف هر شیئی که مایل باشیم قرار میدهیم.
- درِ عدسی را بین ۱۵ تا ۳۰ دقیقه باز نگه میداریم.
تصویر پنهانی را که روی لوحه ضبط شده است طی مراحل زیر ظاهر و ثابت میکنیم:
- لوحه را در یک کابینت به صورت مایل (زاویهٔ ۴۵ درجه) روی ظرفی قرار میدهیم که در آن مقداری جیوه را از زیر به کمک چراغ الکلی گرم کرده و به حرارت ۶۵ درجهٔ سانتیگراد رساندهایم.
- لوحه را به دقت زیر نظر میگیریم تا تصویر که از چسبیدن ذرات جیوه به نقرهٔ نوردیده پدید میآید، کاملاً قابل رویت شود.
- لوحه را در آب سرد فرو میبریم تا سطح آن سخت شود.
- لوحه را در آب نمک (بعداً محلول ضعیف هیپوسولفیت سدیم) فرو میبریم تا تصویر ثابت شود.
- لوحه را اینک کاملاً میشوییم تا عمل ثبوت متوقف شود.
داگرئوتیپ تصویر مثبتی بود که طی یک عمل در دوربین به صورت برعکس، همچون تصویری که در آینه دیده شود، پدید میآمد. بیننده لوحه را در دست خود قدری میچرخاند تا زاویهٔ تابش نور آن را به حداکثر وضوح برساند و در این حال اولین نکتهای که جلب توجه میکرد کثرت جزئیات ضبط شده در عکس بود. این موضوع حتی در گزارشهای مطبوعات نیز ذکر شده بود.[۱][۲]
اولین داگرئوتایپ در ایران[ویرایش]
کمی پس از معرفی دستگاه داگرئوتایپ به اروپا (۱۸۳۹) نیکلای یکم روسیه، تزار روسیه و ملکه ویکتوریای بریتانیا هر کدام یک نمونهٔ آن را به محمدشاه قاجار هدیه دادند. نخستین کسی که مأمور بهرهبرداری از این دستگاهها شد ژول ریشار فرانسوی بود.[۳] او در آن زمان عکسهایی گرفت که اکنون هیچکدام از آنها موجود نیست. ملک قاسم میرزا فرزند فتحعلیشاه نیز در تبریز به این روش عکسبرداری نموده که در واقع تنها عکس بازمانده از اوست.
ابداعات نو در عرصهٔ داگرئوتایپ[ویرایش]
احیای داگرئوتایپ در ایران و همچنین ابداع عکاسی داگرئوتایپ به روش «میم داگ» (دیجیتال داگرئوتایپ و ابداع مایع و فیلم محافظ داگرئوتایپ به جای کلراید طلا و گلدینگ و ابداع «دستگاه داگساز» Exposure Unit) برای استفاده در روش میم داگ.[۴]
جدول کاربُرد مواد در فرایند «میم داگ»[ویرایش]
- جدول کاربُرد مواد در فرایند «میم داگ» و شیوههای دیگر داگرئوتیپ[۵]
نگارخانه[ویرایش]
-
اندرو جکسون ۱۸۴۴ یا ۱۸۴۵ رئیسجمهور آمریکا
-
شیمازو ناریآکیرا، ارباب ژاپنی در سال ۱۸۵۷
-
عکس داگرئوتایپ از خانهٔ نوبل در تورکو از سال ۱۸۴۲
-
داگرئوتایپ یک زن ناشناس، ج. ۱۸۵۰
پیوند به بیرون[ویرایش]
جستارهای وابسته[ویرایش]
پانویس[ویرایش]
- ↑ یحیی ذکاء، تاریخ عکاسی و عکاسان پیشگام ایران.
- ↑ Marilyn Stokstad، Art History، ۹۶۴–۹۶۷.
- ↑ «آنتوان خان سوریوگین، عکاسی که 'پرورده ایران' شد». BBC News فارسی. ۲۰۱۵-۰۸-۲۵. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۳-۰۲.
- ↑ دربارهٔ محمد محمدزاده تیتکانلو سایت عکاسی
- ↑ دریافت فایل از سایت منبع daguerreotype.ir بایگانیشده در ۲۳ سپتامبر ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine
منابع[ویرایش]
- ذکاء، یحیی (۱۳۷۶). تاریخ عکاسی و عکاسان پیشگام ایران. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
- Stokstad، Marilyn (۲۰۰۵). Art History (second ed). New Jersey: Upper Saddle River. شابک ۰-۱۳-۱۴۵۵۲۷-۳.