تیپ ابوذر
| تیپ ابوذر | |
|---|---|
| تاریخ فعالیت | ۱۹۸۰–۱۹۸۸[۱] |
| مقر | مشهد، ایران |
| ایدئولوژی | ملی‌گرایی شیعه |
| اندازه | (ناشناخته) |
| متحدان |  ارتش سپاه |
| مخالفان | .svg){kind=small} عراق بعثی سازمان مجاهدین جبهه دموکراتیک انقلابی برای آزادسازی عربستان |
| درگیری‌ها و جنگ‌ها | عملیات ثامن‌الائمه عملیات طریق‌القدس عملیات فتح‌المبین آزادسازی خرمشهر |
تیپ ابوذر تیپی متشکل از شیعیان افغانستانی و دیگر کشورهای اسلامی بود که در جنگ ایران و عراق داوطلبانه برای ایران می‌جنگیدند.
ماهیت و تاریخچه تیپ ابوذر[ویرایش]
افغانستانی‌ها در جنگ ایران و عراق، حضور فعال داشتند.[۲] بر اساس گزارش دفاع پرس، خبرگزاری مرتبط با جمهوری اسلامی ایران، در جریان جنگ ایران و عراق، تیپی به نام ابوذر وجود داشت که اعضای آن را، گروه‌های مسلمان افغانستانی، عراقی، بحرینی، سوری و لبنانی تشکیل می‌دادند. بیشتر این اعضا، افغانستانی بودند و تعدادشان حدود ۲ هزار نفر گزارش شده است. حسنی، عموم این گروه‌ها شیعیانی بودند که در ایران حضور داشتند.[۳] اسناد رسمی کمی برای اثبات وجود چنین تیپی وجود دارد و پژوهشگران حوزه دفاع مقدس در ایران، از وجود چنین تیپی، اطلاعات کمی دارند. بر اساس گفته‌های محمدرضا حکیم جوادی یکی از سرداران سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، این افراد در پادگان امام حسین تعلیم می‌دیدند. جمعیت افغانستانی‌های ساکن در تهران، قم و کاشان به صورت داوطلبانه به این تیپ پیوستند. این تیپ در قالب چهار گردان شکل گرفت. این گروه موظف بودند خود را خراسانی معرفی کنند و حق نداشتند به ایرانی‌ها از افغانستانی بودن خود خبر بدهند. این نیروها به خاطر آشنایی به نقاط کوهستانی، به منطقه کوهستانی غرب اعزام می‌شدند. استفاده از زبان پشتو برای رمز‌نگاری مکالمات بی‌سیم یکی از فواید این تیپ بود.[۴] در دوران جنگ ایران و عراق، بخش‌ها و محورهای مهمی تحت کنترل رزمندگان افغانستانی تیپ ابوذر بوده است.[۵] فرماندهی این تیپ بر عهده محمدرضا حکیم جوادی بود.[۶]
لشکر ابوذر (پشتیبان لشکر ۲۷)[ویرایش]
علاوه بر تیپ ابوذر افغانستانی ها که در سال ۱۳۶۵ تاسیس شد، یک لشکر دیگر با نام لشکر ابوذر توسط علیرضا نوری، یکی از سرداران سپاه پاسداران تاسیس شد. این لشکر موقتی، تنها ۲ ماه و فقط برای پشتیبانی از لشکر ۲۷ و تنها به خاطر عملیات خیبر انجام پذیرفت و پس از آن منحل شد.[۷]
انحلال و پس از آن[ویرایش]
پس از گذشت یک سال از تشکیل تیپ ابوذر در سال ۱۳۶۵ و با کشته شدن تعدادی از نیروهای این تیپ، پشتیبانی از سوی قرارگاه‌های ایرانی در رابطه با این تیپ صورت نگرفت و فرماندهان این تیپ تصمیم به انحلال آن گرفتند.[۴] برخی تحلیلگران‌بر این باورند که در صورت عدم انحلال این تیپ، می‌توانست این تیپ را به صورت کاربرد کنونی حزب‌الله لبنان در لبنان، در افغانستان فعال کرد.[۴][۵]
گفته شده که بسیاری از رزمندگان افغانستانی تیپ ابوذر، با استفاده از تجربه‌هایی که از نبرد در مناطق عملیاتی در طول جنگ ایران و عراق داشتند، در افغانستان حضور پیدا کردند و در نبرد با شوروی مشارکت کردند. آمار دقیقی از تلفات این تیپ در طول جنگ ایران و عراق وجود ندارد اما به گفته برخی، ۸۰ درصد آنان کشته یا زخمی شدند و برخی هم به اسارت در آمدند.[۸]
تیپ حضرت رسول و لشکر فاطمیون[ویرایش]
در سال ۱۳۷۸، قرارگاه انصار نیروی قدس در ایران، جمعی از بازماندگان تیپ ابوذر را برای مقابله با طالبان سازماندهی کرد. این گروه بعدا با نام «تیپ حضرت‌رسول» شناخته شدند. در سال ۱۳۹۲ و با شروع جنگ سوریه، ۲۲ نفر از این تیپ راهی دمشق شدند که مقدمه‌ای برای تاسیس تیپ فاطمیون گردید.[۹] در جریان جنگ‌های داخلی سوریه با نیروهای داعش، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای جنگ در سوریه تیپ فاطمیون را ایجاد کرده که یک گروه شبه‌نظامی شیعه افغانستانی است.[۱۰][۳] این گروه دخالت مستقیم دولت ایران در فعالیت‌های خود را رد کرده‌است.[۱۰] به گفته معاون فقید سید حکیم، تعداد اعضای این تیپ بین ۱۲۰۰۰ تا ۱۴۰۰۰ جنگجو است.[۱۱]
در جست و جوی تاریخ گمشده[ویرایش]
مستند «در جست و جوی تاریخ گمشده» به کارگردانی ساسان فلاح‌فر، تهیه‌کنندگی ساسان فلاح فر، نویسندگی پوریا نجفی و تدوینگری عباس وهاج، درباره حضور افغانستانی‌هایی بود که در جنگ ایران و عراق حضور داشتند. در بخشی از این مستند، به تاریخچه تیپ ابوذر اشاره می‌شود.[۵]
منابع[ویرایش]
- ↑ "IRGC Commander Praises Afghans for Fighting against ISIL in Syria". 9 August 2016. Fars News. Archived from the original on 2017-08-19. Retrieved 18 August 2017.
- ↑ Phillips, David J. (2001). Peoples on the Move: Introducing the Nomads of the World. ISBN 978-1-903689-05-9. Archived from the original on 2018-06-12. Retrieved 2018-06-11.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ««سربازان عمه سادات»؛ از تیپ ابوذر تا لشکر فاطمیون». مشرق نیوز. ۲۰۱۸-۰۱-۰۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۱۶.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ مقدس، خبرگزاری دفاع (۱۳۹۴/۱۱/۰۴ - ۰۸:۴۷). «"ابوذر" می‌توانست "حزب الله"ای در افغانستان باشد/ نگذاریم لشکر "فاطمیون" به سرنوشت "ابوذر" بیانجامد». fa. دریافت‌شده در 2024-05-16. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ «خبرگزاری فارس - تیپی در دفاع مقدس که تمام رزمندگانش افغانستانی بودند+تصاویر». خبرگزاری فارس. ۲۰۲۲-۰۹-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۱۶.
- ↑ مقدس، خبرگزاری دفاع (۱۳۹۵/۰۴/۱۹ - ۱۵:۱۸). «ابوذرهای افغانستانی در جبهه‌های جنگ ایران». fa. دریافت‌شده در 2024-05-16. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «شهیدی که حکم انتصاب مدیریتش را پاره کرد». ایسنا. ۲۰۲۱-۰۱-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۱۶.
- ↑ «ابوذر؛ نام تیپ مستقل رزمندگان افغانستانی دفاع مقدس بود که رشادت های آنان کم نظیر بود». Parstoday. 1399-06-31T09:25:01+00:00. دریافت‌شده در 2024-05-16. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «شیعیان افغانستان سهمی ندارند؟». www.jamejamdaily.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۱۶.
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ "Iran's Afghan Shiite Fighters in Syria". Washington Institute for Near East Policy. Archived from the original on 2015-04-24. Retrieved 9 May 2015.
- ↑ "تشکیلات فعلی فاطمیون ابتدا یک هیئت خانگی بود/ تعدادی از افغان‌ها از اروپا به فاطمیون آمدند و شهید شدند". Archived from the original on 2017-10-02. Retrieved 2017-08-18.