شورای موقت ریاستجمهوری ایران
موضوع این مقاله ممکن است شرایط یادشده در رهنمود عمومی سرشناسی ویکیپدیا را برآورده نسازد. |
شورای موقت ریاست جمهوری ایران شورایی است که مطابق اصول ۱۳۰ و ۱۳۱ ویرایش اول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (مصوب ۱۳۵۸) در صورتی که رئیسجمهور ایران به دلیل عزل، کنارهگیری، غیبت، بیماری یا فوت از انجام وظایف قانونی خود ناتوان باشد، وظایف او را انجام میدهد.[۱][نیازمند منبع] در قانون فعلی، برای چنین شرایطی انتقال وظایف به معاون اول رئیسجمهور با موافقت رهبر پیشبینی شده است.[۲]
در طول تاریخ جمهوری اسلامی ایران، شورای موقت، سه بار تشکیل شده است. این شورا، بار اول پس از عزل رسمی ابوالحسن بنیصدر، از ۱ تیر ۱۳۶۰ تا ۱۱ مرداد ۱۳۶۰ و بار دوم پس از ترور محمدعلی رجایی، از ۸ شهریور ۱۳۶۰ تا ۱۷ مهر ۱۳۶۰ و بار سوم، پس از سانحه سقوط بالگرد ورزقان و کشته شدن سید ابراهیم رئیسی، از ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳ تا اکنون فعالیت کرده است.[۳]
اصل ۱۳۱ قانون اساسی[ویرایش]
در صورت فوت، عزل، استعفا، غیبت یا بیماری بیش از دو ماه رئیسجمهور و یادر موردی که مدت ریاست جمهوری پایان یافته و رئیسجمهور جدید بر اثر موانعی هنوز انتخاب نشده یا امور دیگری از این قبیل، معاون اول رئیسجمهور با موافقت رهبری اختیارات و مسئولیتهای وی را بر عهده میگیرد و شورائی متشکل از رئیس مجلس و رئیس قوه قضائیه و معاون اول رئیسجمهور موظف است ترتیبی دهد که حداکثر ظرف مدت پنجاه روز رئیسجمهور جدید انتخاب شود، در صورت فوت معاون اول یا امور دیگری که مانع انجام وظایف وی گردد و نیز در صورتی که رئیسجمهور معاون اول نداشته باشد مقام رهبری فرد دیگری را به جای او منصوب میکند.[۴]
اعضاء[ویرایش]
اعضای قانونی شورای ریاستجمهوری شخصیتهای حقوقی زیر هستند:[۱]
دوره | نخستوزیر/معاون اول رئیسجمهور | رئیس مجلس شورای اسلامی | رئیس دیوان عالی کشور/رئیس قوه قضائیه | |||
---|---|---|---|---|---|---|
دوره اول (۱ تیر –۱۱ مرداد ۱۳۶۰) |
محمدعلی رجایی (نخستوزیر) |
اکبر هاشمی رفسنجانی | سید محمد بهشتی (۱ تیر – ۷ تیر ۱۳۶۰) سید عبدالکریم موسوی اردبیلی |
|||
سید عبدالکریم موسوی اردبیلی | ||||||
دوره دوم (۸ شهریور–۱۷ مهر ۱۳۶۰) |
محمدرضا مهدوی کنی (نخستوزیر موقت) |
|||||
دوره سوم (۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳–اکنون) |
محمد مخبر (معاون اول رئیسجمهور) |
محمدباقر قالیباف | غلامحسین محسنی اژهای |
منابع[ویرایش]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ اصول ۱۳۰ و ۱۳۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۵۸
- ↑ اصول ۱۳۰ و ۱۳۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۶۸
- ↑ آژند، یعقوب؛ آغاجری، هاشم؛ حسنی عطاءالله؛ خیراندیش، عبدالرسول؛ زرگرینژاد، غلامحسین؛ اسماعیلی، علیرضا؛ بهرامی روحالله؛ علیاکبری بایگی، علیاکبر (تابستان ۱۳۷۸)، دولتهای ایران: از میرزا نصراللهخان مشیرالدوله تا میرحسین موسوی؛ بر اساس دفتر ثبت کابینههای نخستوزیری، به کوشش اداره کل آرشیو، اسناد و موزه.، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ص. صفحهٔ ۴۶۴
- ↑ shora-gc.ir، پایگاه اطلاعرسانی شورای نگهبان- (۱۳۸۹/۱۱/۲۱–۱۲:۱۹). «اصل یکصد و سی و یکم». fa. دریافتشده در 2019-10-13. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک)